第63课  看京剧

H:Сайн байцгаана уу? Эрхэм найз нараа. “Өдөр тутмын хэрэглээний Хятад хэл”-ний хичээлээ сурцгаая. Номиннарс та бүхэнтэй мэндчилж байна.

M:Сайн байцгаана уу? Монгол Улсын мэргэжилтэн Мөнхөө та бүгдтэй мэндчилж байна.

H: Өмнөх хичээлээр бид тоглолт үзэх тухай үг өгүүлбэрүүд ярьж сурсан. Одоо гол өгүүлбэрүүдийг давтъя.  我是在网上订的.

M: Би сүлжээгээр захиалсан юм.

H: 中国杂技是世界一流的。 

M: Хятадын цирк дэлхийд их алдартай.

H: 现场表演的效果完全不一样。

M: Газар дээр нь тоглолт үзэх нь бүр ч сайхан байдаг.

H: 能跟您合个影吗？ 

M: Тантай хамт зураг авахуулж болох уу?

H: Одоо бид өмнөх хичээлээр сурсан нэгтгэсэн ярианы дасгалыг сонсоцгооё.

完整对话 Нэгтгэсэн ярианы дасгал

对话一 Ярианы дасгал нэг

A: 你是在哪儿买的票? Чи тасалбараа хаанаас худалдаж авсан бэ?

B: 我是在网上订的. 你呢? Би сүлжээгээр захиалсан юм. Чи яаж авсан бэ?

A: 我也是. Би ч адилхан.

对话二 Ярианы дасгал хоёр

A: 他们演得很好. Тэд маш сайн тоглож байна.

B: 中国杂技是世界一流的. Хятадын цирк дэлхийд алдартай. 

对话三 Ярианы дасгал гурав

A: 现场表演的效果完全不一样. Газар дээр нь тоглолт үзэх нь бүр ч сайхан байдаг.

B: 是啊，比在家看电视强多了！ Тиймээ. Гэртээ зурагтаар харснаас хавьгүй дээр.

对话四 Ярианы дасгал дөрөв

A: 我能跟您合个影吗? Тантай хамт зураг авахуулж болох уу?

B: 可以, 没问题. Болно, болно.

M: Эрхэм найз нараа. Бид өмнөх хичээлээр сурсан агуулгаа давтлаа. Одоо өнөөдрийн хичээлийн чухал өгүүлбэрүүдийг сонсоцгооё.

今日关键  Чухал өгүүлбэрүүд

我(wǒ)请(qǐng)你(nǐ)去(qù)看(kàn)京(jīng)剧(jù). Би чамайг Бээжин ший үзүүлэхээр урьж байна.

有(yǒu)没(mei)有(yǒu)字(zì)幕(mù)？Дэлгэцэнд нь үсэг гарах юм бол уу?

咱(zán)们(men)把(bǎ)手(shou)机(jī)关(guān)了(le)吧(ba).  Бид гар утсаа хаачихъя.

多(duō)漂(piào)亮(liang)的(de)脸(liǎn)谱(pǔ)！Нүүрний баг нь яасан гоё юм бэ?

M: Номио, Бээжин ший нь Хятадын үндэсний шилдэг урлаг гэгддэг бөгөөд соёлын дээд хэлбэр нь ч гэж сонслоо.

H: Мөнхөө, чи үнэхээр мундаг юм аа.

M: За за. Одоо бид гол сэдэвтээ орцгооё. Би чамайг Бээжин ший үзүүлэхээр урьж байна гэснийг хятадаар юу гэж хэлэх вэ?

H: 我请你去看京剧。

M: 我请你去看京剧。

H:我, би.

M: 我。

H: 请, урих.

M: 请。

H: 你，чи, энд чамайг гэсэн утгаар хэрэглэгдэж байна.

M: 你。

H: 去, очих гэсэн утгатай. Энэ үгийг 4-р хөгөөр уншина.

M: 去。

H: 看, үзэх, мөн 4-р хөгөөр уншина.

M: 看。

H:京剧，Бээжин ший.

M: 京剧。

H: 我请你去看京剧。

M: Би чамайг Бээжин ший үзүүлэхээр урьж байна.

对话一 Ярианы дасгал нэг

A: 我请你去看京剧. Би чамайг Бээжин ший үзүүлэхээр урьж байна.

B: 真的吗?太好了！我还没看过京剧呢. Нээрэн үү? Ямар сайхан юм бэ? Би Бээжин шийг ердөө үзэж байгаагүй.

M: Номио. Би их чармайж сурч байгаа боловч миний хятад хэлний түвшин тааруухан байгаагаа мэднэ. Тийм болохоор бээжин ший үзэхэд дэлгэцэнд нь үсэгтэй эсэхийг нь мэдэхийг би хүсч байна. Үүнийг хятадаар юу гэж хэлэх вэ?

H: Мөнхөө, чи ингэж асууж болно. 有没有字幕？

M: 有没有字幕？

H:有,  байх. Энэ үгийг 3-р хөгөөр уншина.

M: 有。

H: “没有，байхгүй.

M: 没有。

H:字幕, дэлгэцэн дээрх үсэг, энэ хоёр үгийг бүгд 4-р хөгөөр уншина.

M: 字幕。

H: 有没有字幕？

M: Дэлгэцэнд нь үсэгтэй юм болов уу? 

对话二 Ярианы дасгал хоёр

B: 有没有字幕？我怕听不懂. Дэлгэцэнд нь үсэгтэй юм болов уу? Би сонсоод ойлгохгүй байх гэж зовох юм.

A: 不会有问题的. Гайгүй байлгүй.

H: Мөнхөө. Олонх кино театрт үзэгчид гар утсаа хаах шаардлагатай байдаг. Тийм учраас ийм нэг үг өгүүлбэр нь чамд хэрэг болж магадгүй юм. 咱们把手机关了吧. Бид гар утсаа хаачихъя.

M: 咱们把手机关了吧。 

H: 咱们, бид.

M: 咱们。

H: 把гэдэг бол угтвар үг, мөн холбоос үг.  

M: 把。

H: 手机, гар утас.

M: 手机。

H: 关, хаах.

M: 关。

H: 了болон 吧нь туслах сул үг.

M: 了, 吧.  

H: 咱们把手机关了吧。

M: Бид гар утсаа хаачихъя.

对话三 Ярианы дасгал гурав

A: 演出就要开始了. 咱们把手机关了吧. Тоглолт эхэллээ. Бид гар утсаа хаачихъя.

B: 好的. За тэгье.

M: Номио. Миний ойлгосноор, нүүрний баг нь Бээжин шийд маш чухал үүрэг гүйцэтгэж, зохиолын дүрийг ялгахад тустай гэж сонссон. Жишээлбэл: улаан өнгө эрэлхэг баатар, үнэнч шулуун гэснийг илтгэж, цагаан өнгө нь ерөнхийдөө харгис хэрцгий, заль мэхтэй хүмүүсийг илтгэдэг гэсэн, тийм үү?   

H: Тиймээ. Чи үнэхээр зөв тайлбарлалаа.

M: Номио. Нүүрний баг нь ямар гоё юм бэ? гэдгийг хятадаар юу гэж хэлэх вэ?

H: Үүнийг ингэж хэлж болно. 多漂亮的脸谱！

M: 多漂亮的脸谱。

H: 多, дайвар үг. Өгүүлбэрт маш өндөр хэмжээ гэсэн утгыг илтгэнэ.

M: 多, маш, олон, үнэхээр.

H: 漂亮，гоё, үзэсгэлэнтэй, сайхан.

M: 漂亮的。

H:脸谱, Бээжин шийний нүүрний баг.

M: 脸谱。 

H: 多漂亮的脸谱！

M: Нүүрний баг нь ямар гоё юм бэ?

对话四  Ярианы дасгал дөрөв

A: 多漂亮的脸谱！Нүүрний баг нь ямар гоё юм бэ?

B: 太棒了！Үнэхээр сайхан байна.

H:Эрхэм найз нараа. Залгаад бид өнөөдрийн хичээлээр сурсан зүйлээ давтъя. 我请你去看京剧。

M: Би чамайг Бээжин ший үзүүлэхээр урьж байна.

H: 有没有字幕？

M: Дэлгэцэнд нь үсэгтэй юм болов уу?

H: 咱们把手机关了吧。 

M: Бид гар утсаа хаачихъя.

H: 多漂亮的脸谱！ 

M: Нүүрний баг нь ямар гоё юм бэ? 

H:Эрхэм найз нараа. Залгаад бид өнөөдрийн хичээлээр сурсан нэгтгэсэн ярианы дасгалаа сонсоцгооё.

完整对话 Нэгтгэсэн ярианы дасгал

对话一 Ярианы дасгал нэг

A: 我请你去看京剧. Би чамайг Бээжин ший үзүүлэхээр урьж байна.

B: 真的吗?太好了！我还没看过京剧呢. Нээрэн үү? Ямар сайхан юм вэ?  Би Бээжин ший  ердөө үзэж байгаагүй.

对话二 Ярианы дасгал хоёр

B: 有没有字幕？我怕听不懂. Дэлгэцэнд нь үсэгтэй юм болов уу? Би сонсоод ойлгохгүй болов уу? гэж зовох юм.

A: 不会有问题的. Гайгүй байлгүй.

对话三 Ярианы дасгал гурав

A: 演出就要开始了. 咱们把手机关了吧. Тоглолт эхлэх гэж байна. Бид гар утсаа хаачихъя.

B: 好的. За тэгье.

对话四 Ярианы дасгал дөрөв

A: 多漂亮的脸谱！Нүүрний баг нь ямар гоё юм бэ?

B: 太棒了！Үнэхээр сайхан байна.

М:Өнөөдрийн хичээл энд хүрээд өндөрлөж байна. Одоо Хятадын соёлын тухай танилцуулъя.

Хятадын соёлын тухай

Бээжин ший бол Хятадын төрийн эрдэнэ юм. Тэр нь өнө удаан түүх болон соёлын алс гүн үндэс суурьтай юм. Хятадын 300 гаруй төрлийн уламжлалт шийний дотор, бээжин ший нь хамгийн өргөн уламжлагдсан, хамгийн их нөлөө тусгал бүхий төрөл болно. Бээжин ший дотроо шэн, дань, жин, чөү гэсэн 4 ерөнхий төрөлтэй, төрөл бүрдээ нэн нарийн хуваарилалтай. Бээжин шийний нүүрний баг нь маш их үндэстний онцлогтой засал чимэглэлийн онцгой арга хэлбэр мөн. Үүнд ямар нэгэн зүйлийн зан араншин юм уу ямар нэгэн онцгой төрлийн хүний дүрийг бүтээхийн төлөө зарим өнгө будгуудыг сонгож хэрэглэдэг. Жишээлбэл: улаан өнгийн баг нь үнэнч шударга, эрэлхэг баатарлагийг, хар өнгийн баг нь эрс хатуу, шулуун шударга, эрэлхэг догшин,  занг, шар өнгийн баг нь харгис хэрцгийг, хөх юм уу ногоон өнгийн баг нь цагаахан, догшин, бүдүүлгийг илтгэдэг.

Өнөөдрийн хичээлээ бид энд хүргээд өндөрлүүлье. Хичээл тарахаас өмнө уламжлал ёсоор би танд нэг асуулт үлдээе: “Би гар утсаа хаачихья.”гэснийг хятадаар юу гэж хэлэх вэ?

Энэ асуултын хариуг та mon@cri.com.cn гэсэн хаягаар бидэнд И-мейл бичиж ирүүлээрэй. Энэ хичээлийг дахин сонсохыг хүсвэл та https://mongol.cri.cn гэсэн хаягаар манай вэб сайтаар зочлоорой. “Өдөр тутмын хэрэглээний Хятад хэл”-ний хичээлээр уулзтал түр баяртай. 再见！