Хятадын баруун нутгийн Шинжиангийн уйгарын єєртєє засах районы ємнє хэсэгт байрладаг Кашгаар бол Хятадын хамгаас эртний олон улсын зах байсан юм. Манай он тооллын хоёр зуунаас хойш мянга аруй жилийн хугацаанд, Хятадын vлэмж торго дурдан болон бусад бараа Хятадын баруун нутгаас Хэшигийн хонгилоор Шинжианг туулан, зам дагуугаа Кашгаарыг багтаасан олон хотоор дамжин барууншаа газрын дундад тэнгисийн эрэг дэхь Ромд хvрч байжээ. Энэ торгоны зам нээгдсэнээр Кашгаар хот хол ойрд алдаршсан тєв баруун Азийн том хот болсон юм. Тухайн vе энд Хятадын дотор газрын Сьчуань, Шаншь, Жиансуу, Жэжиангийн худалдаачид ирж байсан тєдийгvй алс холын Энэтхэг, Перс, эртний Ромын худалдаачид ч ирдэг байлаа. Энд ховор нандин эрдэнэийн зvйл, малын ашиг шим, жимс ногоогоос аваад юм бvхэн дутах зvйлгvй газраа гэж тухайн vеийн захын байдлыг хvмvvс дvрслэн ярьж байлаа.

    Олон мянган жилийн тvvхийн хувьсал єєрчлєлт уларин єнгрєхийн хирээр торгоны замын энэхvv чухал суурин ч мандан хєгжиж, доройтон буурах олон єнгрєєлтийг туулсан юм. Шинэ Хятад улс байгуулагдснаас хойш, ялангуйяа єєрчлєлт хийж нээлттэй байлгах бодлого хэрэгжvvлснээс хойш Кашгаарын гадаадад нээлттэй байх vvд онгойж, дахин хєл хєгжєєнтєй болж, хилийн худалдаа нь ч хєгжиж, цар хэвцээ нь ч жилээс жилд єргєжин тэлж ирсэн юм.

    Хилийн худалдаа хєгжснээр, дорнод єрнєдийн зам харилцааны чцхал уулзарт байрласан эртний хот Кашгаарын алдар нэр дахин дуурслаа. Ингэснээр улам олон худалдаачин жуулчид энд ирж, тасраагvй цовролдох хvмvvсийн хєл хєдєлгєєн нь Памирын єндєрлєгийн нам гvм байдлыг эвдэжээ. Єнгєрсєндєє нам сэлvvхэн уйтгартай байсан Хончираф, Тvрдотын гарцад хєл хєдєлгєєн ихсэж, тєв Азийн зарим орны хонь vхрийн арьс, хvрийн ширхэг, хаягдар тємєрлєг vvгээр дамжин Хятадын хилд орж, Хятадын гэр ахуйн цахилгаан бараа, химийн ширхэглэг, давуу, єргєн хэрэглээний бараа vvгээр дамжин гадагш гарах боллоо.Хєл хєгжєєнт хилийн худалдааны ачаар Кашгаар зэрэг Шинжиангийн ємнєд нутагт нэг бvлэг чадвартай худалдаачин тvрэгдэн гарчээ. Ноос нолуурын том худалдаачин, хvрийн ширхэгийн том худалдаачин, хаягдал тємєрлєгийн том худалдаачид тухайн газрынхаа худалдааны хєтлєгч болсон тєдийгvй бас хилийн чанадад гарч худалдаа наймаа хийж, зах зээл гаргасан байна. Киркистаны нийслэлд Шинжиангийн ємнєд нутгийн хоёр мянга гаруй уйгар худалдаачны эрхэлсэн зах нь тухайн газар дахь Хятадын бvтээгдэхvvнийг борлуулах газар болж, тус захын жилд улсад тушаасан татварын мєнгний хэмжээ нь тус хотын нийт татварын гурваны нэг хувийг эзэлж байна.

    Эндэхь нээлттэй хил нь дотор газрын маш олон худалдаачид болон vйлдвэр аж ахуйн нэгжийн сонихлыг татсан байна. Тэд нар хєрєнгє мєнгє бараа тавар болон мэдээ мэдээлэл авч Кашгаарт ирцгээн, хилийн худалдаа болон зах зээлийн байгуулалтад оролцсон байна. Хилийн гарцаас тэрэг тэрэг хаягдмал тємєрлєгийг Хэбэй мужид авчран борлуулж, vхрийн арьс болон хvрийн ширхэгийг нь Жиансуу, Жээжиань хавиар борлуулж байна. Дотоодын олон газрын худалдаачид хилийн хот Кашгаарт цугласнаар, Кашгаар болон дотор газар хоорондын хэлхээ холбоог дорбитай ахиулсан бєгєєд эдийн засгийн шууд vр ашиг бvтээж байгаа юм.
Хилийн худалдааны vр єгєєжєєр зах зээль тvргэн хєгжиж байна. Кашгаарын зvvн захын нэрийг 1992 онд Тєв Баруун Азийн олон улсын худалдааны зах гэж халсан юм.

     Хэдхэн жилийн дотор энэ зах нээрэн нэр нидэртээ нийцсэн тєв Азийн хамгийн том зах болсон байна. Гучин га талбайтай, 3800 гаруй тогтмол буюу тvр цагийн лангуйтай том захын дотор нь бас барилгын материал, хувцас хунир, тємєрлєг, хатаасан жимс, жижиг бvрэн барааны зэрэг хорин долоон жижиг захтай. Yvний дунд бас Афганистан, Пакистан, тусгаар улсуудын хамтын нєхєрлєлийн орнуудын худалдаачдын эрхэлж байгаа барааны зах болон валиотын аралжааны зах байгаа юм. Энэ захад 9000 гаруй тєрлийн бараатай. Шинжиангийн нутгийн гаралт энд бvр байна. Бээжин, Шанхай, Гуанжєv, Сянганы нэхмэл бараа, бэлэн хувцас болон гоо заслын бараа тэрчлэн тємєрлєг эдлэл, цахилгаан эдлэлийн бараа бvгд байдаг. Кvчийн хурган арьс, Илийгийн агт, Тєвдийн гvргэм, Пакистаны саатай панз, Энэтхэгийн зvvлт, Египетийн гоо сайхны бараа энд бvхнээр байгаа болохоор тєдий л ховор нандин зvйл гэж бодогдохооргvй болжээ.

    Єнєє хєл хєдєлгєєн ихтэй Кашгаарын гудамжаар алхан явахад, адил бус арьсны єнгєтєй, адил бус орны, адил бус vндэстний хvмvvс урьдуур хойгуур чинь зєрєн єнгєрч, торгон замын нэрт хот Кашгаар єнгєрсний тэрэхvv худалдаа наймаа хийгчид овоорсон хєгжилт байдалдаа эргэн орсныг эрхгvй бодогдуулна.
Сая Кашгаар хотын тухай дєхєм танилцууллаа.