Монгол улсын vндэсний баяр наадмын ойлгож мэдэх хvсэлтэй харийн хvн олон байдаг юм. Яг л монголын яруу найрагч Тангадын Галсангийн "Афганистан андын асуулт" гэсэн шvлгэнд хэлсэн шиг "Танай нутагт эрийн гурван наадам болдог юм гэв vv? Таван зуун арван хоёр бєхєєс нэг нь vзvvрлэдэг юм гэв vv? Нар тэр єдєр жаргахаа мартан наадамддаг юм гэв vv? Мянган морь уралдаж гав ганц нь тvрvvлдэг юм гэв vv?" гэж асуудаг хvн олонт оо.

    Наадамч монгол тvмний их баяр цэнгэлд хvндэтгэл дэвшvvлэн, Монгол улсын оддын хамтаараа дуулсан "Амьдрал сайхан" гэдэг ая дуугаар энэ цагийн дуу хєгжмийн нэвтрvvлгээ эхлvvлж байна.

    Бєхчvvд гэхлээр уухайлан босдог монголчууд эрт дээдээс эхлэн ном зохиолдоо бєх хvний дvрийг баатар шидэтнээр зvйрлэж хvндэтгэдэг юм.

    "Авай гэсэр хvвvvн" гэх домогт, "хоёр том бєхчvvл буга адил янцгаалдаж, буур адил євдєглєж, хойноос ирсэн vvлийг хотор тулан уралдав, урьдаас ирсэн vvлийг угларуу тулан ноцолдов" гэж бичсэн байхад, Ц.Дамдинсvрэн "монгол уран зохиолын дээж зуун билиг оршивой" гэх номондоо, "Хан хурмаст тэнгэрийн Чилхэр нэрт бєх гэгч, хєх луугийн цахилгаан мэт цахилж, хєх харцгайн шvvрлэг мэт шvvрдэж, дээд алт царыг хуга татан авсан, таван зvйлийн эрдэнийг гvйцээж барив" гэж тэмдэглэж байдаг юм.

    Уудам холдоо цууриатсан уртын дууны эгшиг тvрэлгэний дунд бєхчvvд мань бяр чадлаа vзэлцэж, билиг ухаанаа сорилцож байхад vзэгчид тvмэн уухайлан хашгирч, омог зоргийг хєгжєєн хєєрєлдєх нь монгол найрын дундах vргэлж харагддаг дvр зураг л даа.

    Ийм зураг шиг сайхан, дууг шиг уянгалаг хорвоод тєрvvлж єсгєсєн ачтан буурал аав, уяхан сэтгэлтэй ээж хоёрынхоо ачийг нь нэг харилулах юмсан гэж бодож зvтгэж чармайж яваа хєвгvvд охидын ємнєєс vй олон монгол ааж ээж нарт дуучин Эрдэнэбатын дуулсан "аав ээж хоёр минь" гэх дууг єв тэгш их vндэсний баярын бэлэг болгон дэвшvvлж байна.

    Монгол хvний тvvх, соёл, амьдралд морь гэж дандаа хамт яригддаг дотогт амьтан байдаг.

    Чонон хоёр чихээ солбиулан
    Цомбон дєрвєн туурайгаа тачигнуулан
    Цоролзох дєл шиг гєхийгєє согсолзуулан
    Цовоо сэргэлэнгээрээ хvн тєрєлтєн ч юм гэмээр адуундаа монгол хvн ухаангvй хайртай нь аргагvй ч юм уу даа.

    Агт морьдын vvрсээнд морин хуур минь єєрийн эрхгvй хєглєгдєж, арван хуруунд байгаа хуурын эгшиглэн агт морьдын vvрсээнээр уянгарна.

    Морь гэж монгол хvний тvvхэн нэгэн хуудас эзэлнэ.

    "Уудам саруулхнаараа яг л Монголын дорнот нутаг,
    утга гvнзгийгээрээ яг л гvvн ухааны нэвтэрхий толь,
    ухаан хvмvvнлэгээрээ яг л эх хvний сvvн цагаан сэтгэл,
    уртын дуу, монгол дуу удахгvй сансрын аялгуу." гэж Т.Галсан шvлэглэсэн байдаг нь монгол уртын дууны ид шидийг ёстой нэг оноож хэлсэн юм.

    Монгол нутгийн амьдралын дvр зургийг ээлжлэх дєрвєн улиралтай нь хамт дуулсан Камертон хамтлагийн "Дєрвєн улирлын зурлага" гэх дуу нутаг амьтай монгол залуучуудын сэтгэлийн vгийг уянгалаг сайхан хєг эгшигээр илэрхийлсэн юм уу даа.

    Ийм сайхан ая эгшигтэй, амгалан тайван амьдрал vvрд vргэлжлээсэй. Ээлжлэх дєрвєн улирлын улирал болгон зуны долоон сарын vндэсний баяр наадам шиг баяр хєєрєєр бялхаж байх болтугай. Дэлхийн єнцєг булан бvрд монгол тvмний их найрын баярын уур амьсгал тvгэх болтугай. Учир иймээс бvх оддын дуулсан "Энхийн тєлєє" гэх дуугаар энэ цагийн дуу хєгжмийн нэвтрvvлгээ єндєрлvvлж байна.

    Энэ цагийн нэвтрvvлгийг Хасаа бэлтгэж хєтєллєє. Хариуцлагатай редактор Цэцэн.