Хоёр мянга таван зуу гауй жилийн тvvхтэй соёлын алдарт хот, хvний ертєнцийн диважан гэж алдаршсан Сvжєv хот Хятадын дорнод нутагт байрлаж байна. Эндэх жар гаруй эртний сонгодог цэцэрлэгт хvрээлэнг Сvжєv хотынхан маш сайхан хамгаалж байна.Тэдгээрийн дотроос ес нь нэгэнт дэлхийн євийн жагсаалтад жагсаагдсан юм. Энэ оны 6-р сард дэлхийн євийн хорин наймдугаар хурал Сvжєv хотод хуралдна. Тэр vеэр Сvжєvгийн єнє удаан тvvх соёл болон євєрмєц байгаль соёлын vзэмж нь хvмvvсийн анхаарлыг нэн их татх нь гарцаагvй.

    Сvжєvгийн эртний хотыг манай тооллоос ємнєх 514 онд байгуулжээ. Хоёр мянга таван зуу гаруй жилийн туршид, тоогvй олон дайн дажин гай гамшгыг єнгрєєсєн хэдий ч хотын байршил нь одоод хvрч иртэл хувьраагvй, эртний хотын доторхи " ус хуурай зэрэгцсэн, гол горхи зээл гудамж жигдэрсэн" байдал нь vндсэндээ хэвээр vлдсэн нь гайхалтай.

    Хятадын Хєх мєрний гурвалжин бэлчирт байрладаг Сvжєvгийн газар шороо єн шимлэг, цаг агаар нь урин дулаан, зам харилцаа нь дєхєм байдаг. Бvvр эрт манай тооллын дєрєвдvгээр зууны vеийн феодлын нийгэмд Хятадын ноёд тvшмэд, алдарт бичгийн хvмvvсийн олонх нь тэтэгвэртээ гарснаас хойш Сvжєvд ирэн, хvрээ хашаа цэцэрлэгт хvрээлэн байгуулж, єтлєє насаа єнгрєєж байсан юм. Хятадын Мин, Чин улсын vед, Сvжєvгийн цэцэрлэгт хvрээлэнгийн урлаг нэн боловсронгуй болж, цэцэрлэгийн урлагын vлэмж олон урчуул болон сонгодог сайхан барилгууд бий болсон байна.

    Сvжєv хотын цэцэрлэгт хvрээлэнгийн ажил эрхэлсэн газрын дарга Шюй Вэн тао танилцуулан хэлэхдээ: Сvжєvгийн эртний сонгодог хvрээлэнгийн олонх нь хувь хvнийх юм.Олонхдоо жижиг талбайтай хэдий ч цэцэрлэг хvрээлэн байгуулагчид нь хязгаартай хэсэгхэн газарт хиймэл уул, мод ургамалаар чимэглэн, тагт асар байрлуулан, жижиг горхи урсган, бяцхан гvvр урлан бvтээдгээр Сvжєvгийн цэцэрлэгт хvрээлэнгvvд маш vзэсгэлэнтэй болж, хvмvvст жижиг зvйлээр том vзэмжийг бvтээсэн vр бvтээлийг харуулдаг юм гэлээ.

    Тэрбээр хэлэхдээ: Сvжєvгийн эртний сонгодог цэцэрлэгт хvрээлэнгийн нэг хэсэг нь орон сууц, бас нэг хэсэг нь цэцгийн хvрээлэн юм. Орон сууцын хэсгийг нь манай Хєх мєрнєєс ємнєшийн нутгийн эртний барилгын охь сод гэж хэлж болох юм. Тэхэд цэцгийн хvрээлэнгийн хэсэг нь хvн байгаль зохицон уялдсан vлгэр жишээ юм. Цэцгийн хvрээлэнд нь эх байгалийн содон зvйлсийг хураангуйлсан гэж хэлж болох юм. Байгалиас сэдэвлэн, байгалиас дээдлэн бvтээснээрээ жижиг vзэмжээр том байгалийг дээдлэн харуулж, алхам бvрд ангид єєр vзэгдлийг сонирхуулах дээд тvвшинд хvргэж чадсан юм. Тэхдээ хашаан доторхи vзэмж нь дєрвєн улиралд тод ялгаатай байдаг болохоор, ийм хvрээ хашаанд амьдарч байгаа хvмvvст эх байгалийн vзэмжийг улирал болгонд тодхон ойлгуулж байдаг гэлээ.

    Сvжєv хотын эртний сонгодог цэцэрлэгт хvрээлэнгээр алхан явахад, газар болгонд нь байгаль соёлын баялаг агуулга агуулсан сэтгэгдэл тєрvvлнэ.Хятадын эртний цэцэрлэг байгуулагч урчуул нь маш єндєр соёл боловсролтой, яруу найраг уран зурагт авьяаслаг хvмvvс болхоор цэцэрлэг байгуулахдаа зургаар эх болгон, яруу найргаар сэдэвлэн, уул хадыг нvхлэн цавчиж, цэцэг мод тарьж ургуулаад,яруу эгшиглэнт , зураг шиг сайхан vзэмжийг бvтээдэг байна. Иймээс Сvжєvгийн эртний цэцэрлэгт хvрээлэнг уран барилгын яруу найраг, цогц зураг гэж нэрлэж байдаг юм.

    Сvжєvгийн эртний сонгодог цэцэрлэгт хvрээлэнг зуран тєлєвлєсєн ухаагдахууныг дэлхийн євийн комисс маш бахдан сайшааж, аль эрт 1997 онд Сvжєvгийн Цє жэн юань цэцэрлэгт хvрээлэн, Ван ши юань цэцэрлэгт хvрээлэн, Лю юань, Ши зи лин зэрэг цэцэрлэгт хvрээлэнг " дэлхийн євийн жагсаалтад" оруулж, дараа нь бас Цан лан хуу зэрэг таван цэцэрлэгт хvрээлэнг дэлхийн євийн жагсаалтад оруулсан юм.

    Ван ши юань цэцэрлэгт хvрээлэн Сvжєv хотын зvvн ємнє хэсэгт байрлаж байна. Ганц га хvрэхгvй жижигхэн талбайтай ч жижиг авсаархан мєртєє урлаг сайхан цэцэрлэгт хvрээлэн байгуулсан нь гайхалтай. Ийм ч учраас Сvжєvд ирсэн цєєн бус жуулчид Ван ши юань цэцэрлэгт хvрээлэнд ирж, Сvжєvгийн цэцэрлэгт хvрээлэнгийн охь шилдэг vзэмжийг сонирхох дуртай байдаг.

    Сvжєv хотын зvvн ємнє биеийн нэгэн гол гудамжны дунд хэсгийн гарамаар гарч, нарийн гудамжыг єнгєрч, дахин дотогш явбал, том хvрээ харагдана. Хvрэн єнгєт том хаалганы тотгон дээр нь улаан дэнлvv єлгєж, хоёр том чулуун арслан хаалганы хоёр талд байрласан харагдана. Энэ бол даруй Ван ши юань цэцэрлэгт хvрээлэн мєн.

    Мурилзан тахирласан варын хэрмийг нь сонирхон, агаарт сэнгэнэх алаг цэцгийн ангилам vнэрийг vнэртэн, эртний бор боровжуу, уянгат сайхан ая эгшигийг сонсож явахдаа, эндхийн євс мод, уул хад, барилга байшнууд нь єєр єєрийнхээ тус биед байгуулагдаж байгаа тvvх соёлыг тоочин ярьж байгаа шиг санагдах юм.
16-р зуунаас 18-р зууны хооронд байгуулагдсан эдгээр цэцэрлэгт хvрээлэнгvvд нь уран нарийлаг зураг тєлєвлєєгєєрєє, Хятадын соёл дахь байгалиас vvссэн атлаа байгалаас хэтийдсэн гvvн утга санааг харуулж байна.