2004 оны эхний хагас жилд Хятадын эдийн засгийн єсєлтийн хэмжээ нь 10% шахамд хvрсэн байна. Макро зохицуулалтын байдалд иймэрхvv єсєлтийн хурдтай байгаа нь хэвийн бус зvйл байгаа юм гэж нэр хvнд бvхий байгууллагынхан vзэж байна.

    Эдийн засгийн єсєлт 10% шахамд хvрч, 1997 оноос хойшхи мєн vеийн хамгийн єндєр тvвшнийг тогтоосон байна.

    1995 оны эхний хагас жилд Хятадын эдийн засгийн нэмэгдэл нь 10.3%-д хvрснээс нааш, 2003 оныг хvртлэх хугацаанд Хятадын эдийн засгийн мєн vеийн єсєлт нь хоёр оронт тоогоор нэмэгдээгvй байсаар ирсэн юм. Ийм ч учраас 2004 оны эхний хагас жилийн эдийн засгийн єсєлтийн vзvvлэлт нь 1997 оноос наашхи мєн vеийн хамгийн єндєр тvвшнийг тогтоосон байгаа юм.

    1992 онд Хятадын эдийн засаг хєгжил удаан байсан байдлаас гарч, єсєлтийн хурд нь 1990 онд 3.8%, 1991 онд 9.2% байснаасаа нэг л доор 14.2% хvрсэн байлаа. 1993 он, 1994 он болон 1995 оны эдийн засгийн єсєлтийн хурд нь бvр хоёр оронт тоо байсаар ирсэн юм.

    Эдийн засгийн єсєлт хэд тvргэн болж, цаасан мєнгє олширч vнэ нь унасан зэрэг байдал гарсанд чиглvvлэн, Тєв Засгийн Газраас 1993 оноос эхлэн макро зохицуулалт хийж, мєнгє санхvvгийн талаар зохицангуй хатуу бодлго хэрэгжvvлсэн байна. 3 жил гаруй чармайж ажилласнаар 1996 он болоход Хятадын эдийн засгийн нэмэгдлийн хурд нь буураад, 9.6%-д хvрч, "зєєлєн газардах зорилт"-оо биелvvлж чадсан байна.

    1997 оноос эхэлж Хятадын эдийн засаг нь Азийн санхvvгийн хямралын нєлєєлєгдєж, дотоодод нь vр ашигтай эрэлт хэрэгцээ дутагдсны улмаас єсєлтийн хурд нь саарсан байв. 1997 онд Хятадын эдийн засгийн єсєлтийн хурд нь 8.8%-д, 1999 онд 7.1%-д тус тус хvрсэн мбєгєєд тvvнээс хойш зохих хэмжээгээр дээшилсэн боловч 2002 он гэхэд эдийн засгийн єсєлтийн хурд нь буураад 8%-иас доош болсон байжээ. Эдийн засгийн vр ашигтай нэмэгдлийг ахиулахын тєлєє, 1998 оноос эхлэн Тєв Засгийн Газраас дотоодын эрэлт хэрэгцээгээ єргєтгєх чиг шугам баримталж, санхvvгийн нааштай бодлого болон тогтвортой мєнгєний бодлого хэрэгжvvлж, цаасан мєнгє олшран vнэ нь унах байдлыг тогтоон барьсан байна.

    2003 оноос наашхи Хятадын эдийн засгийн єсєлт бол олон жилийн турш хурамдуулж ирсний зайлшгvй гарах vр дvн болох бєгєєд улсын дотоод гадаадын эдийн засгийн хvчин зvйл хамтаар vйлчилснээс болсон шинэ хандлага байдал мєн. Эдийн засгийн єсєлтийн хэмнэлийн єгсєх шинэ vе шатанд орж байгааг эрхэмнэн vзэх ёстой гэж эдийн засагчид vзэж байна. 

    Эдийн засаг тvргэн єссєн нь зvй ёсны хvчин зvйл бий бєгєєд макро зохицуулалтын байдалд товлосон чиглэлээр хєгжиж байна.

    Хятадын єнєєгийн эдийн засгийн байдлыг хэрхэн vнэлэх вэ гэдэг талаар эдийн засачид болон vйлдвэр аж ахуйн нэгжийнхэн адил бус vзэлттэй байна. Гэвч ийм нэг зvйл дээр тэд адил vзэлттэй байдаг, тэр нь тухайлбал єнєєгийн эдийн засгийн тvргэн хєгжил нь зvй ёсны хvчин зvйл бєгєєд макро зохицуулалтын байдалд уулын товлосон чиглэлээр хєгжинэ гэсэн болно.

    Сvvлийн жилvvдэд Хятадын эдийн засгийн єсєлтийн гол тvлхэц хvчин болж байсан vндсэн хєрєнгийн хєрєнгє оруулалт нь мєн дорвитой нэмэгдэх хандлагатай байсаар байна. Макро зохицуулалтын бодлогын арга хэмжээний vр єгєєжєєр энэ оны эхний 5 сард хєрєнгє оруулалт мєн 34.8%-иар нэмэгдсэн байлаа. Доор хагас жилд хєрєнгє оруулалтын нэмэгдэл нь vргэлжлэн буурах боловч єнєє хийгдэж байгаа барилга байгуулалтын цар хэмжээ нилээд их, шинээр хэрэгжvvлж эхлэх тєсєл нилээд олон байгаа болохоор хєрєнгє оруулалт мєн нилээд єндєр хурдаар нэмэгдэж, эдийн засгийн єсєлтєд vзvvлэх нєлєє нь ил тод хэмжээгээр буурахгvй юм.

    Эдийн засгийн єсєлтийн хамгийн их тvлхэц хvчин болсон хэрэглээний зах зээл тогтуунаар єгєжин дэлэх болно. Тєв Засгийн Газраас хєдєє нутагт дэмжлэг туслалцаа vзvvлэх бодлого авч, vр тарианы vнэ сэргээлтийн чанартай єсснєєр, хоёрдугаар улиралд Хятадын тариачдын хvн тутмын дундаж бэл мєнгєний орлого нь хоёр оронд тоогоор нэмэгдсэн байна. Хот сууринд орон сууцны байшин, суудлын машин, электроник холбооны хэрэгсэл зэрэг хэрэглээний эрэлт хэрэгцээ vргэлжлэн нэмэгдсэн байлаа. Эдийн засгийн нэр хvндэт байгууллагын тєсєєлж байгаагаар, 2004 онд Хятадын нийгмийн хэрэглээний барааны жижиглэн худалдсан нийт хэмжээ нь 12% орчмоор нэмэгдэх юм байна.

    2003 онд Хятадын улс ардын аж ахуйн vйлдвэрлэлийн хvн тутамд оногдох хэмжээ нь анх удаагаа 1000 ам.доллароос давж, аж vйлдвэржилт болон хотжилт тvргэн хєгжиж, хэрэглээний бvтэц нь хєгжлийн чанартай, эдэлгээний чанартай шатчлан єгсєх vед орж, орон сууцны байшин, суудлын машин, электроник холбооны хэрэгсэл зэрэг хєгжлийн хурд ихтэй аж ахуйн нэгжvvд нь аж ахуйн нэгжvvдийн шат єгсєн хєгжих болон эдийн засгийн нэмэгдлийг ахиулахад гол vvрэг гvйцэтгэсэн байна.

    2003 оны доор хагас жилээс Тєв Засгийн Газраас макро зохицуулалтын олон цуврал бодлого авч хэрэгжvvлснээр, єнєє хєрєнгє оруулалтын нэмэгдэл хэт тvргэн байсан байдлыг тогтоон барьж, итгэмжийн зээлийн нэмэгдлийн хэмжээг ил тод бууруулж, vндсэн хэрэглээний бараа бvтээгдэхvvний vнэ єсч байсан байдлыг хазаарлан тогтоож чадсан юм. Ийгэснээр хєдєє аж ахуйн хєгжлийн байдалд сайн эргэлт гарч, хэт тvргэн єсч байсан ажил тєрлийн vйлдвэрлэлийн нэмэгдлийн хурд ил тод саарч, эдийн засгийн эргэлтийн явц дахь тогтворгvй, эрvvл бус хvчин зvйлийг тогтоон барьснаар улс ардын аж ахуй нилээд тvргэнээр vргэлжлэн єсєн нэмэгдсэн юм.

    Улс ардын аж ахуйн vзvvлэлтийн тvвшин тэгш бус байж, бvтцийн зєрцєл маш их байгаа болохоор макро зохицуулалтын vvрэг мєн хvнд байгаа юм.

    Макро зохицуулалтын бодлого vvрэг гvйцэтгэж бий байдалд Хятадын эдийн засаг яагаад єндєр хурдаар єсєн нэмэгдсээр байгаа вэ гэдгийг хvмvvс маш сонирхож байна.

    Цухамдаа макро зохицуулалтын бодлогын арга хэмжээ нь энэ оны хоёрдугаар уриралд ил тод vр ашигт хvрсэн байна. Мэргэжилтэн нар тайлбарлаж хэлэхдээ, 2003 оны мєн vед SARS-ын нєлєєний улмаастухайн жилийн хоёрдугаар улиралын эдийн засгийн нэмэгдлийн хурд нь 6.9%-д л хvрсэн боловч энэ оны эхний хагасын эдийн засгийн єсєлт нь мєн єндєр тvвшинд хєгжсєн байна.

    Нєгєє талаас нь авч vзвэл, макро зохицуулалтын vvрэг мєн маш хvнд байсаар байгаа юм. Хятадын эдийн засаг єндєр хурдаар єсєн нэмэгдэхийн зэрэгцээ бас эдийн засгийн vзvvлэлт нь тэгш бус байж, бvтцийн зєрчєл их байгаа учраас эдийн засгийн бvтцийг зохицуулах, єсєлтийн хэлбэрийг шинчлэх, тогтолцооны саар талыг єєрчлєх шаардлага єдєр ирэх тусмаа тулгамдсан асуудал болоод байна.

    Макро давхаргаас авч vзвэл, хєрєнгє оруулалт хэт ихэссэн болон хэрэглээ саарсан хоорондын зєрчєл улмаар нэмэгдэж байна. Сvvлийн жилvvдэд Хятадын хэрэглээний нэмэгдлийн хэмжээ нь vргэлжлэн буурсан байлаа. 1997 оноос хойш, нийгэм нийтийн хэрэглээний бараа бvтээгдэхvvний жижиглэн худалдсан нийт хэмжээ нь 4 жилийн ємнє жил тутамд 20%-иас дээш хэмжээгээр нэмэгдэж байснаасаа гэнт буураад 10.2%-д хvрсэн бєгєєд тvvнээс хойш 10%-иас доош хэмжээнд байсаар ирсэн билээ.

    Эдийн засгийн эргэлтийн vvднээс авч vзвэл, Хятадын эдийн засгийн хєгжил нь эх баялагийн нєєц, эрчим хvчийн даацаас ил тод давсан байна. Энэ оны эхний хагаст Хятадын цахилгаан гаргасан нийт хэмжээ нь 1975 оноос наашхи хамгийн єндєр тvвшинд хvрсэн боловч бvх Хятадын 24 муж районд цахилгаан хэрэглэх хэмжээг хязгаарлахын тєлєє цахилгаан тасалж хэмнэсээр байна. Гуравдугаар улиралд цахилгаан дутагдах хэмжээ нь 30 сая киловаттаас давж болзошгvй юм байна.

    Гол гол ажил тєрлийн байдлаас vзвэл, эргэлтийн байдал нь адил бус байна. Гар тємєрлєг, цементийн зэрэг ажил тєрєл ихээхэн хєгжингvй байхад хєдєє аж ахуй, нийгэм нийтийн ажил тєрєл, vйлчилгээний vйлс харин тийм ч хєгжингvй бус байна. Энэ оны нэгдvгээр улиралд хар тємєрлєг, цементийн ажил тєрєлд хєрєнгє оруулсан хэмжээ нь 2003 оныхоо 107.2% болон 101.4%-иар тус тус нэмэгдсэн бол, нэгдvгээр аж vйлдвэрд хєрєнгє оруулсан хєрнгийн хэмжээ нь зєвхєнг 0.4%-иар нэмэгдсэн байна. Yйлчилгээний ажил тєрєл нь дотоодын нийт vйлдвэрлэлд эзлэх хувь хэмжээ нь олон жилийн турш 33% орчимд байсаар ирсэн бєгєєд цаашлаад дэлхийн бага орлоготой орнуудын дундаж тvвшнээс доор байсан юм.

    Макро зохицуулалтын бодлого, арга хэмжээ цаашид хэрэгжихийн хирээр энэ оны сvvлчийн хагас жилд Хятадын эдийн засгийн єсєлтийн хурд нь аажмаар саарч, хэт тvргэн єсч байгаа ажил тєрєл багасч, эдийн засгийн єсєлт нь олон талын хvч чадавхад нийцсэн зvй зохистой тvвшинд хэвээр байх боломжтой байна гэж мэргэжилтэд тєсєєлж байна.