ХОУР, Бээжингээс ярьж байна, хvндэт сонсогчид оо, сайн байна уу? Сайхан амарцгааж байна уу? Єнгєрсєн мягмар гаригийн мэдэлгийн цонх дугаараар та бvхэнд Хятадын Жянсу мужийг танилцуулсан, єнєєдєр Хятадын Жэжян мужийг танилцуулахаар бэлтгэсэн юм.

    Зvvн тэнгисийн эрэг дээр байдаг Жэжян муж vзэмжит сайхан уул устай, эрдэмтэн мэргэд олноор тєрсєн нутаг бєгєєд угаас "vр тариа, загас жаргахай элбэг байдаг нутаг, торго, цайны єлгий, эртний бичиг дурсгалын зvйл ихтэй муж, аялал жуулчлалын сайхан газар" гэдгээрээ нэрд гарсан юм. Тус муж бол Хятадаа нэлээд баян тансагт ордог муж бєгєєд Хятадын эртний соёл иргэншлийн нэг єлгий нутаг юм.

    Жэжян муж олон янзын газрын байцтай, єндєр дээрээс харахад єндєр сайхан уул нурууд, vеэлзэн давалгаалах мэт дов толгод, уул толгодын хоорондох хєндийнvvд, єргєн уудам тал газар, мярєазан тахиралдсан гол мєрєн, хєх цэнхэр нуур тойромууд, уртаас урт тэнгисийн эрэг, хєвєє хязгааргvй тэнгис далай болон тvvний дээр цацагдсан том жижиг арлууд єнгє ялгаран харагдах болно. Жэжян муж зvvнш баруунш, ємнєш хойшоо бvр ойролцоогоор 450 километр бєгєєд, хуурай газрын нийт талбай нь 101 мянга 800 хавтгай дєрвєлжин километр, Хятадын нийт нутаг дэвсгэрийн нэг хувь гаруйгийл эзэлдэг, харин харьяа тэнгис болон эдийн засгийн тусгай харьяаны усан хили нь 260 мянган хавтгай дєрвєлжин километр бєгєєд, хуурай газрынхан 3,6 дахинтай тэнцдэг юм.

    Жэжян муж гол мєрєн ихтэй, 8 их мєрєн байгаагийн дотор Чян танжянь мєрєн бол хамгийн том нь бєгєєд уул нь Жэжян мєрєн гэсэн нэртэй байсан, тус мужийн нэр vvнээс гаралтай юм байна. 8 мєрнєєс гадна Бээжин ханжєvгийн их суваг мужийн дундуур урсч байна. Жэжян муж нуур ихтэй, 60 га-аас дээш талбайтай нуур 70 гаруй, 300 га-аас дээш талбайтай том нуур 4 байдаг бєгєєд Ханжєvгийн Шиху нуур, Шаошингийн Дунху нуур, Жяшингийн Нанху нуур, Инсяны Дуншянху нуур бол Жэжянгийн 4 нэртэй нуур юм.

    Жэжян муж 46 сая 470 мянган хvн амтай, Хятадын хvн ам шигvv мужийн нэг, мужийн нийт 34 vндэстний 99,6 хувь нь хан vндэстэн юм.

    Жэжян муж бол Хятадын vндэстэнvvдийн гэрэл цацрангуй оёлын нэг єлгий юм, бvр эрт 2000 гаруй жилийн ємнє Ханжєv, Шаошин, Жяшин, Вэнжєv зэрэг хотууд байсан юм. Одоо Жэжян мужид Мужийн харьяа 10 хот, Сяны зэрэглэлийн 24 хоттой.

    Ханжєv хот бол Жэжян мужийн тєв, Хятадын хэмжээний аялал жуулчлалын гол хот, Хятадын тvvхэн дэхь 6 их нийслэлийн нэг юм. Хятадын эртний яруу найрагчид "тэнгэр дээр диваажин байна, газар дээр Сужєv Ханжєv байна"гэж шvлэглэж байсан болохоор Ханжєv хот хvний ертєнцийн диваажин гэж нэрд гарсан байна. Ханжєv хотод бичиг дурсгалын зvйл их байдгаас гадна ханжєvгий Шихуу нуур маш их нэрд гарсан байна. Шихуу нуурын эргээр зугалан явахад эртний Либай, Дvфv нарын суут хvмvvс энэ нуурын хєвєєнд сархад шимэн шvлэг найргаа уянгалуулан сууж байсан байдал харагдаж байгаа шиг санагддаг юм билээ. Тvvх соёлын гайхамшиг гэдэг энэ юм билvv? Хэн мэдлээ?

    Ханжєv хот бол урт удаан тvvхтэй эртний соёлын хот гэж бид саяхан хэлсэн, бараг 4-5 мянган жилийн тэртээ энд хvн тєрєлхтєн амьдарч байсан ул мєр байдаг. 1138 оны vед Сvн улс энд нийслэл хот байгуулснаар Ханжєv нь Хятадын эртний 6 их нийслэлийн нэг болсон юм.

    Ханжєvгийн торгоны аж vйлдвэр ч маш урт удаан тvvхтэй, бvр эрт Тан улсын vед Ханжєvгийн торго дурдан дэлхий дахинд нэртэй байсан юм. Одоо Ханжєv хотын ард тvмэн Ханжєvгєє жинхэнэ"хvний ертєнцийн диваажин" болгон бvтээн байгуулж байна.

    Тус мужийн Нинбє хот бол Хятадын зvvн ємнєд тэнгисийн эргийн нэрд гарсан гарамын хот, Жэжян мужийн аж vйлдвэрийн 2-р том хот, Жэжян мужийн зvvн хэсгийн эдийн засгийн тєв юм, тус хотын орчин vеийн аж vйлдвэр 19-р зууны vеэс эхэлсэн боловч 20-р зууны 80-аад оноос сая тvргэн хєгжсєн байна, одоо тус хотод нэхэмэл, нефть боловсруулах, хvнсний бvтээгдэхvvн, механик, металлурги, тємєрлєгийн бvтээгдэхvvн, цахим, цахилгаан эрчим хvч зэрэг аж vйлдвэрийн систем эрчимтэй хєгжиж байна.
Вэнжєv хот бол Жэжян мужийн зvvн ємнєд тэнгисийн эргийн эдийн засгийн тєв, гарамын хот юм. Вэнжєvгийн vйлдвэрлэсэн савхин эдлэл єнєє Хятадаа их нэрд гарч банйа.

    Шаошин хот бол Хятадын тvvхийн нэрт хот юм, Хятадын орчин vеийн их зохиолч Лvшvн бол энэ нутгийн хvн бєгєєд тvvний олон зохиол нь Шоошингоос сэдэвлэсэн байдаг.

    Сонсогчид мань боломж таарч Хятадад ирвэл заавал зав зай гаргаж хvний ертєнцийн диваажин Ханжєvд очиж vзээрэй, та лав зарцуулсан мєнгє болон цагийнхан тєлєє харамсахгvй гэдэгт би итгэж байна.

    Хvндэт сонсогчид оо, сая та бvхэнд Хятадын Жэжян мужийг танилцууллаа. Нэвтрvvлэг бэлгэсэн редактор Мянганбаярын Цэцэн.