"Yзэсгэлэнт сайхан миний нутагт, Єнгийн цэцэг солонгорно......" гэх дуу олон хvний чихэнд чимэгтэй сонсдох байх аа. Хятад улсын хойт хязгаарт байгаа Євєр Монголын Єєртєє Засах Район нь 880 мянган хавтгай дєрвєлжин километрийн талбайтай тал нутагтайгаас энэ нь бvх Хятадын тал нутгийн нийт хэмжээний 21.7 хувийг эзлэж байгаа юм. Євєр Монголд тал нутгаас гадна, зvvн биеэрээ сvндэрлэн vргэлжилсэн Их Хянган Даваа уулны ойт район байж, баруун талаараа Ордосын єндєрлєгєєр гол цогц болгосон, их хэмжээний элсэрхэг цєл нутаг байдаг юм.

    Євєр Монгол бол эртний vед Хятадын умардын vндэстний аж тєрєн амьдарч байсан нутаг юм. 12-р зууны vед, монгол аймаг угсаа хvчирхэгжин мандаж эхлээд, малжих vндэстний язгууртны засаг Юань тєрийг байгуулсан байна. 15-р зууны дор хагаст, Чингэс хаан их нэгдэл болгон байлдан дагуулаад, тvvний омбол хvv Тvмэдийн Алтан хаан Євєр Монголын баруун хязгаарыг эзлэн захирчээ.Чин гvрний vед Євєр Монголтой нягт харьцаа холбоотой байжээ. Тэрээр ХКН-ын удирдлага дор 1947 оны 5-р сарын 1-ний єдєр Євєр Монголын Єєртєє Засах Районы байгуулагдсныг тунхаглаж, хэдэн зуун жилийн турших хэсэглэн хуваалцсан феодализмыг эцэслvvлсэн байна.

    Одоо Євєр Монголын Єєртєє Засах Районд 234 сая 48 мянга 800 гаруй хvн амтай бєгєєд, монгол, хятад, хотон, манж, эвэнх, орчон зэрэг 49 vндэстний ард тvмэн аж тєрєн амьдарч байдаг юм. Тийм болохоор монгол vндэстэн тэргvvтэй vндэстний цєєнхvvдийн vйлдвэрлэл амьдрал, соёл, зан заншил зэрэг нь улмаас улам хvмvvсийн анхаарлыг татах болсон байна.

    Учир иймээс "Чингэс хаан соёлын vзэсгэлэн"-гээр гол болгосон том цар хэмжээний соёлын vйл ажиллагаа 8-р сарын 4-нєєс 10-ны єдрvvдэд Бээжинд болсон юм. Євєр Монголын тvvхийн музей болон Євєр Монголын аймаг хотоос авчирсан 400 гаруй тєрлийн vнэт дурсгалын эд бодисын энэхvv Євєр Монголын соёлын долоо хоногийн vзэсгэлэн дээр дэлгэн vзvvлсэн байна. Эртний цэрэг дайнд хэрэглэж байсан модон хєсєг тэрэг зэргийг дууриалган хийсэн бєгєєд хуяг дуулга, зэр зэвсэг, хэнгэрэг цан, туг далбаа, хувцас засал зэргээр тvvхийн vнэнийг харуулж ойлгуулах гэсэн байлаа.