Хятадын умард нутгийн євєр Монголын єєртєє засах районы зvvн биед байрладаг Шилингол бол эзэн Чингис хааны агуу их vйлсээ тулгуурласан эртний гурван том дайны талбарын нэг юм. Бас ч олон улсын биологын хvрээнд багтах Хятад улсын цорын ганц байгалийн дархан цаажтай бэлчээр юм.

    Шилинголын тал нутгийн байгалийн дархан цаажтай бvс 1985 онд байгуулагдсан юм. 1987 онд Шилингол нь олон улсын байгалийн хvрээний дархан цаажтай бvсийн сvлжээний бvрэлдэхvvнээр албан ёсоор элсvvлсэн байна. 1997 оны сvvлчээр Шилинголыг улсын зэрэглэлийн байгалийн дархан цаажтай бvс болгосон юм. Тал нутгийн байгалийн дархан цаажтай энэ бvсд Хятадын умард нутгийн тал нутгийн vзэмж байдлыг бvрэн бvтнээр нь хадгалсан vзэсгэлэнт сайхан гэзэр мєртєє дэлхийн хамаг сайн бэлчээр нутгийн нэг, дэлхийн мал аж ахуйн vvсэн хєгжсєн нутгийн нэг юм.

    Шилинголын тал нутаг бол дотоод гадаадад алдаршсан чанар сайтай бэлчээрийн нутаг юм. Их хянган давааны ой шугуйн хєвєє захаар байрладаг учир єнгє vзэмж нь этгээд гоё юм.

    Дархан цаажтай бvсийн талбай нь арван мянга гаруй хавтгай дєрвєлжин км байдаг. Голцуу, нийтлэг тал нутгийн экологын систем, бэлчээрийн нутгийн экологийн систем болон элсэн нутгийн ой шугуйн экологи тэрчлэн vндэс угсаа тасармаар байгаа амьтан ургамалын тєрлийг хамгаалалтдаа авч байгаа юм. Шилинголд зургаан зуу гаруй тєрлийн ургамал, дал гаруй тєрлийн жигvvртэн шувуу байх бєгєєд тогоруу зэрэг улсын нэгдvгээр зэргийн хамгаалалтад байгаа амьтан амьдарч байна. Хун, элээ, цагаан гєрєєс зэрэг улсын хоёрдугаар зэргийн хамгаалалтад орсон амьтад ч тус дархан цаажтай бvсэд амьдарч байна.

    Олон улсын биологийн хvрээний баримжааны дагуу, одоо байгалийн дархан цаажтай энэ бvсэд гол хамгаалалтын дєрвєн бvс, туршилтын бvс хоёрыг гаргаж, экологийн бэлчээр євсний системийг гол хамгаалснаар, бэлчээр нутаг, шугуйт район, элс манх, намаг зэргийг нэгэн цогц болгосон байна.

    Сурвалжлагчын ойлгосноор, аль эрт тавь жараад оны vед, шинжлэх ухааны эрдэмтэд, байгалийн дархан цаажтай нутагт судалга шинжилгээ хийж эхэлсэн юм. Далаад оны сvvлчид, Хятадын шинжлэх ухааны хvрээлэнгийнх нь Шилинголд, Євєр Монголын тал нутгийн экологийн системийн судалгааны станз байгуулж, урт хугацааны туршид газар дээр нь судалга шинжилгээ хийж, ажиглаж шинжсэний vр нєлєєгєєр, vлэмжхэн эрхэм нандин материал цуглуулсан байна. Байгалийн дархан цаажтай нутаг нь єнєє эрдэм шинжилгээ, хэчээл сургалт, дадлага дамжаа хийхийг уялдуулсан олон зориулалттай бааз болсон байна.

    Байгалийн дархан цаажтай бvсийг гаргаснаас хойш, Япон, Америк, Австрали, Голланди, Франц, Монгол, Орос, Канад зэрэг орны эрдэмтэн мэргэжилтэд Шилинголд ирж шинжилгээ хийсэн бєгєєд хамтын ажиллагаа єргєнєєр хийсэн юм. Одоо Шилинголын байгалийн дархан цаажтай бvс нь Хятадын шинжлэх ухааны хvрээлэнгийн гадаадтай солилцлого хийх чухал бааз болсон байна.

    Байгалийн дархан цаажтай бvсэд олон тєрлийн амьтан ургамалтай. Ийм байгалийн дархан цаажтай бvс бvх Шилингол аймагт тав байдаг бєгєєд нийт талбайнх нь арваны нэг хувийг эзэлж байна.

    Байгалийн дархан цаажтай нутгийн vзэсгэлэнт сайхан єнгє vзэмж нь Шилинголын аялал жуулчлалын vйлсэд аятай сайхан нєхцєл болзол хангаж байна. Шилингол аймгийн аялал жуулчлалын ажлыг удирдах газрын ажилтны танилцуулснаас vзвэл, энэ олон жуулчдад аятай дохитой vйлчлэхийн тєлєє, Шилинголын хvн ард тал нутгийн єнгє vзэмж болон vндэстний хэв намбаатай жуулчлалын бvтээгдэхvvнийг дорбитой нээн хєгжvvлж байгаа юм байна. Энд улсын зэрэглэлийн Баян шилийн хєдєє нутгийн дархан цаажтай нутаг байхаас гадна Пин дин шан уул, Шилингол зэрэг vзэмжит нутаг байна.

    Жил болгоны зуны дэлгэр цагт, Шилинголын тал нутагт єргєн их наадам болж, хєдєєгийн залуучуудын ураг хурим, овооны найр зэрэг уламжлалт vйл ажиллагаа зохион явагдана. Хєдєєгийн амралт жуулчлалын шинэ тосгонууд нь алсаас морьлон ирсэн жуулчиддаа Монгол ёсны vйлчилгээ хангаж, амтат идээ, бvхэл хонин шvvс, хурууд цагаан идээгээрээ зочилж байдаг. Хєдєєгийн цэвэр тунгалаг агаар, номин ногоон тал, vзэсгэлэнт сайхан уул ус нь ёстой л зуслангын аятай газар юм.