Ху бэй гэдэг бол нуурын ар гэсэн vг, тус муж Хєхмєрний дунд сав газарт байдаг бєгєєд Дvн тин ху нуурын ар талд байдаг болхоор ингэж нэрэлсэн юм байна. Ху бэй муж хойшоо Хэ нань мужитай, зvvн таалаараа Ань хуй муж, зvvн ємнє болон ємєнє талаараа Жян ши муж, Ху нань мжуитай, баруун тал болон баруун хойт талаараа Сэ чуань муж, Шань ши мжуитай тус тус хєршилж байна. Ху бэй мужийн нутаг зvvнш барууншаа бараг 750 километр, ємнєш хойшоо бараг 470 километр байж, нийт 187 мянга 400 гаруй хавтгай дєрвєлжин километр байна. Хєхмєрєн мужийн дундуур урсан єнгєрдєг. Тус муж гол мєрєн, нуур тойром олон, Мянган нуртай муж гэсэн алдартай юм.

    Ху бэй муж бол олон vндэстэнтэй муж, 59 сая 878 мянга гаруй хvн амын дотор Хань vндэстэн 96,28 хувиг эзэлдэгээс гадна vндэстэний цєєнх 3,72 хувьг эзэлж байна. Тус мужид Тvжя, Мяо, Хотон, Жуан, Монгол зэрэг 43 vндэстний цєєнх байдаг бєгєєд Тvжя vндэстэн хамгийн их байж, мужийн нийт хvн амын 3,11 хувиг эзэлж байна.

    Ху бэй муж бол Хятадын эрт хєгжсєн нутгийн нэг юм, одоогоос 4—5 мянган жилийн дэртээ хvн тєрєлхтэн энд амьдарч байсан бєгєєд ваар шатааж дутарга тариж байжээ. Ху бэй мужийн Жян лин сяны Жи нань хот бол эртний Чv улсын нийслэл хот байсан бєгєєд хєхмєрний сав газрын Чvгий соёлын гол болсон байна. Чvгийн соёл нь Хатан голын сав газар дахь Хятадын тєв нутгийн соёлтой ниягт харилцаатай байсан бєгєєд мєн Хятад соёлын єлгийн нэг юм. Иймээс Ху бэй мужиг хvмvvс одоо ч гэсэн бас Чvгийн нутаг гэж нэрлэж байна. Шинэ Хятад улс байгулагдсаны дараа ху бэй муж Хятададаа нэртэй аж vйлдвэрийн том муж болсон байна.

    Y хань хот бол Ху бэй мужийн тєв, Хєхмєрний эрэгийн нэрт гарамын хот, Хятадын тєв нутгийн ус хуурайн зам харилцааны зангилаа, цогцолвор аж vйлдвэрийн хот юм. Хєхмєрєн, Хань жян мєрний уулзар дээр байж, Y чан, Хань ян, Хань коv гурван хот мєрнєєр аласлаж байгаа болхоор Хєхмєрний гурван хот гэж хэлдэг. Y хань 1858 оноос гадаадтай худалдаа наймаа хийх худаолдаааны чухал тєв болсон байна. 1911 онд энд Цагаагчин гахай жилийн хувисгалын анхны зэвсэгт босолго гарч, Хятадын хамгийн эцэсийн хаант тєр ---Манж чингийн ноёрхолыг эцvvслvvлсэн байна. 1949 онд шинэ Хятад улс байгуулагдсаны дараа Y чан, Хань ян, Хань коv гурван хотыг нийлvvлээд Y хань хот болгсон байна. Одоо Y хань хот нь аж vйлдвэр, худалдаа хєгжсєн том хот болон хєгжсєн байна.

    Y хань хотоос гадна Ху бэй мужид бас Хуан ши, И чан, Ша ши зэрэг аж vйлдвэрийн хотууд бий.
Ху бэй муж бол Хятадын эртний тvvх соёлын нэг єлгий гэж дээр хэлсэн, vvнд Хятадын эртний агуу их эх оронч романтик яруу найрагч Чю юанийг дурдах ёстой, Чю юунь бол мєн дэлхийн соёлын нэрт хvн юм. Тэрээр манай тооллоос ємнєх 340—278 оны vед амьдарч байжээ.

    Тэрээр тэр vеийн Чv улсын харгис харанхуй ноёрхолд дургvйцэн " гунигийн шvлэг", " есєн дуулал" зэрэг яруу найраг бичиж, улс орон, ард тvмнийхэн тєлєє сэтгэл зовж, хvсэл мєрєєдєлийхэн тєлєє амь биеэн зориулах vзэл санаагаа илэрхийлсэн єайна. Манай тооллоос ємнєх 278 онд Чин улс Чю юаны эх орон Чv улсыг мєхєєв. Тус жилийн 5-р сарын 5-ны єдєр Чю юань Ми лє жян мєрєнд орж амиан хорлов. Тvvнээс хойш Хятадын ард тvмэн энэ агуу их эх оронч яруу найрагчаа тэмдэглэрийн тєлєє жи єvрийн 5-р сарын 5-ны єдєр хулсан навчинд боосон хоол идэж луут завь уралдадаг уламжилалтай болсон байна.

    Ху бэй мужид амьдардаг Монголцуудын дотороос ч нэг нэртэй хvн гарсан билээ. Тvvнийг Ли сэ гуан гэдэг, 1889 онд тєрж, 1971 онд нас барсан байна. Ли сэ гуан бол нэрт гео–физикч юм, тvvний бий бологсон дэлхийн бємбєрцгийн хvчний ухаан нь газрын тос хайх, газар хєдлєлтийг уридчилан мэдээлэх зэрэг талаар маш их vvрэг гvйчитгэж байдаг. 1949 онд тэрээр гадаадаас буцаж ирсний дараа шинэ Хятад улсын анхны геологийн яамны сайдаар ажиллаж байсан бєгєєд Хятадын шинжлэх ухааны академийн дэд ерєнхийлэгч, Хятадын шинжлэх ухаан техникийн нийгэмлэгийн дарга зэрэг єндєр албан тушаал хариуцаж байсан юм.