Євєр Монголын шилийн Гол аймгийн тєв Шилийн Хотоос 82 км-ын зайд горхи булаг сvлжилдэн урсч, навч цэцэг мяралзан дэлгэрсэн vзэсгэлэнт сайхан газар байдаг. Эгэ бол манай улсын анхдагч тал нутгийн байгалийн дархан цаазат , Шилийн голын улсын зэрэглэлийн байгалийн дархан цаазат газар юм.

    Энэхvv дархан цаазат газар бол НYБ-ын дэлхийн хvн болон амьтан ургамалыг хамгаалах сvлжээнд хамрагдсан байгалийн дархан цаазтай 16 том районы нэг болох юм. Энэхvv байгалийн дархан цаазтай район нь шилийн голын усны хагалбараар зааг болгосон 10876 хавтгай дєрвєлжин килоометр нутаг дэвсгэрийг хамарсан байдаг билээ. Энэхvv район нь манай улсын умартын тал нутгийн байгалийн унаган тєрхийг тэр чигээр нь хадгалаж, ургамлын тєрєл зvйл нь нэлээд бvрэн бvтэн байдаг юм. Yvнд дээд зэргийн ургамал 625 тєрєл байж, олонх нь зєвхєн Євєр Монголын єндєрлєгт л байдаг урагамал юм.

    Энэхvv дархан цаазтай районд 70 тєрлийн шувуу, 33 тєрлийн хєхvvлт амьтан жич vлэмж хэмжээний хорхой шавьж байж, Чоно, бор гєрєєс, сармагчин зэрэг мэрэгч амьтан, хун галуу, цахлай, ногтруу, бvргэд зэрэг жигvvртэн шувууд нь бvр Монголын єндєрлєгийн онцлог шинжийг бvрдvvлсэн байна. Энэ нутаг болЄвєр Монголын нарийн ноост хонь, тал нутгийн улаан vхэр, шилийн гол морины єлгий нутаг юм.

    Шилийн голын тал нутгийн єврмєц шиж чанар нь аль эрт хорьдугаар зууны гучаад оноос улсын дотоод гадаадын урагамал судлаачдын сонирхолыг ихээхэн татаж байжээ. Єнгєрєгч зууны жараад оноос маш олон эрдэмтэн мэргэд энэ газарт ирж судалгаа шинжилгээ хийсэн бєгєєд хорьдугаар зууны далаад оноос энд Хятадын нийгмийн шинжлэх ухааны Академийн тал нутгийн экологийн тогтолцоог хэмжин тогтоох станц байгуулсан юм. Тvvний дараахан энд Євєр монголын Єєртєє Засах Районы хэмжээний тал нутгийн байгалийн дархан цаазтай район байгуулж, ерээд оноос хойш улсын хэмжээний байгаалийн дархан цаазтай болсон байна.

    Энд загастай нуур, тал нутгийн зэрлэг амьтны хvрээлэн, тал нутгийн ургамлын хvрээлэн, толгойтын гацуур модны хvрээлэн, цэцэгт гуу, удвал цэцгийн гуу, аялал жуулчлалын бvс зэрэг байгалийн болон соёлын vзэмж тєгєлдєр газрууд буй. Тvvний дундаас хvмvvст хамгийн гvнзгий сэтгэгдэл vлдээсэн нь толгойтын гачуур модны хvрээлэн юм. Энд ургаж байгаа гачуур мод бол манай улст ховорхон байдаг элсэнд ургадаг гачуур учраас хамгаалалтын болон судалгааны маш єндєр vнэ цэнэтэй гэж эрдэмтэд vздэг юм.