Тай шань уул Хятадын дорнод нутгийн Шандvн мужийн Тай ань хотын нутагт байрлаж байна. Нийт 2000 хавтгай дєрвєлжин км талбатай. Yvнд vзэмжийн нутаг нь 426 хавтгай дєрвєлжин км талбайтай. Тай шань ууланд 300 гаруй оргил сарьдаг, 290 гаруй булаг горхи хvрхрээтэй, 20 мянга гаруй ширхэг эртний алдарт модтой, бас 34 эртний сvм хийд, 110 гаруй эртний бууртай юм. Yvнээс гадна Тай Шань уулын хоёр мянга гаруй ханан хаданд пайлуур vсэг сийлээстэй байдгаараа Хятадын тєр тєрийн ханан хадны чулуун сийлмэлийн урлагийн музей гэсэн алдартай.

    Байгалийн vзэмж болон тvvх соёлын vзэмж урганигаар уялдсанаараа Тай Шань уул нь Хятадын алдарт аялал жуулчлалын районы нэг болсон юм. 1988 онд Тай шань уулыг ЮНЕСКО нь дэлхийн байгаль соёлын хос євтєй vзэмжит нутгийн жагсаалтад оруулса юм.

    Гурван сая гаруй жилийн ємнєх шинэ галвын дунд vед бvрэлдэн тогтсон Тай Шань уул ауга сvрлэг байдгаараа дэлхийд алдаршсан юм. Зvvн талаараа далай тэнгэстэй нvvрлэн, баруун талаараа хатан голыг тvшиж, ёстой л дорнод тэнгэрийг багандан сvндэрлэж байгаа юм.

    Тай шань уул бvхэлдээ єндєр сvрлэг, гл оргил нь шовхо єндєр, уулын байц нь эгч мєртєє олон оргил толгод давхарлан жигдрээд, эргэн тойрны гол мєрєн тэнгэс далай, тэгш талтайгаа зохицон, энэ нутгийн хамгаас єндєр уул болжээ. Дорнодахины соёлын хураангуй дvр болсон Тай шань уулыг сахиулсан уул, хан уул гэж ч нэрлэдэг юм. Судар бичигт тэмдэглэснийг vзвэл, тvvхэн дээрэх далан хоёр хаан Тай Шань ууланд ирж, тэнгэр бурханд мєргєн,євєг дээдэсээ тахих єргєн их ёслол хийж єнгєрснєєр, Тай шань ууланд єнє эртний олон барилга байгуулагдсан ажээ. Эдгээр нь жирийн нэгэн ууланд гvvн утга санаатай соёлын агуулга нэмэрлэсэн байна.

    Тай шань ууланд олонхдоо гурван замаар гурван зvйлийн аргаар авьран гардаг байна. Явганаар авьрах жуулчид уулын хормойн Дай цvн фан гэсэн газраас мордож, дундах замаар ньдээшээ 6100 гаруй шат єгсєж, уулын оргилд хvрнэ. Тэргээр гарах сонирхолтой жуулчдын хувьд гэвэл, уулын хормой дрх талбайгаас мордож, тоорын цэцэгт хавцлаар мушгин, ой мод хавцал залгийн дундуур єнгєрєн шууд оргилд нь хvрч болох юм. Та хэрбээ Тай шань уулын бvх vзэмжийг яаралгvй нарийн харах хvсэлтэй бол, зам дагуугаа vзэсгэлэнт байгалийн олон vзэмжийг харан явж, Дvн тиан жvгийн vзэмжийн цэгт хvрээд дахин Тай шаныар хvрээнд орж, дараа нь тэндээсээ оргилд нь хvрэх юм.Энд ирсэн олонх жуулчид дундах замыг сонгон Тай шань ууланд гардаг юм. Энэ замаар явбал уулны доор дээрэх vзэмжийг нvд дvvрэн харж, энд тэнд тvгэсэн vзэмжийн цэгvvдийг vлдээлгvй сонирхож чадах тєдийгvй, уул авьрах хvслээ ч биелvvлж чаддаг байна.

    Би ч олон хvийг даган Тай шань ууланд жуулчлах хамгийн зоршсон замаар нь явсан юм. Дай цvн фангаас гарч, И тиан мэн хаалга, Жvн тиан мэн хаалга, Нань тиан мэн хаалгыг єнгєрч, эцсийн оргилд нь авьран гарлаа. Зам туж би яг л номин цэлгэр уул усны зурагт алибомыг хуудас хуудасаар сэхэж байгаа шиг, мєн тvvхийн хэсэг бусаг тэмдэглэлийг уншиж байгаа шиг сэтгэгдэлтэй явлаа. Тэргvvн єргєн дээш харахад, 1500 метр гол оргил нь аврага хvн шиг сэхvйн сvндэрлэж, ахиад доошоо харсанд, аажмаар холдох чулуун шатууд нь vvлэнд зvvлгэсэн сvйх ч юм шиг, нарс майлсан ой мод нь номин ногоон, хар ногоон, шаргал янз янзын будагаар гоёлон чимсэн ч юм шиг, уран зургийн ертєнцийг илт гайхуулна.

    Алтан намрын хонгор салхин хачрыг илэн сэвэлжиж, сэтгэлд нэг л аятайхан.