Хятадын баруун ємнєд нутгийн Юнь нань мужийн эртний хот Лизян бол ЮНЕСКО-ын дэлхийн соёлын євд жагсаагдсан хот юм.

    Лизян бол маш vзэсгэлэнтэй эртний хот юм. Манай тооллын арван гуравдугаар зуунд байгуулагдаж, одоогоос долоо найман зуун жилийн тvvхтэй болж байгаа эртний хот Лизянгийн эртний хот нь Лизян хотын зvvн ємнє талд байрлаж байгаа юм. Лизянгийн эртний хотын барилгийн бvтэц нь євєрмєц сайхан стельтай бєгєєд соёлын болон vндэстний хэв намбааг маш сайхан хадгалсан газар юм.

    Бээжин, Ши ань, Нанжин зэрэг эртний хотуудтай зэрэгцvvлбэл, Лизянгийн эртний хотод хотын хэрэм байдаггvй нь тvvний євєрмєц онцлог болж байгаа юм.

    Эртний хотын байршлын талаас vзбэл, энэ нь зvг бvрд нэвтэрсэн нээлттэй суурин юм. Эртний хотын хэдэн зуун жижиг гол горхи, тvvний дєрвєн зvг найман зовхист нэвтэрсэн замыг даган урсаж байна. Лизянгийн эртний хотод бараг айл болгоны байшингийн ємнvvрнарийхан гол горхи урсаж байдаг. Урсгал єргєн газарт нь бас євєрмєц онцлогтой жижиг гvvрvvдтэй. Хоёр эргээр нь євгєн модод ургаж, єнгийн цэцэг мяралзан дэлгэрээд, олон янзын эртний хотын барилгатай нийлээд, онцын сайхан vзэсгэлэнг бvрэлдvvлсэ байна.

    Лизянгийн эртний хотын гол горхи нь ойрхон байгаа Юй лvн цаст уулнаас эх авсан юм. Юй лvн цаст уул жилийн туж мєнх цасанд хучигдаж, хайлсан цасны ус нь хээр тал, хавцал жалгаар дамжин эртний хотод орсныхаа дараа гурван салбар урсгал болж,зvvн, баруун, дунд биеэр нь хот дундуур урсахдаа дахин хэдэн зуун жижиг гол горхи болон хуваагдаж, энэ хотын том жижиг гудамж, айл єрх болгоны vvдээр хvрдэг байна.

    Гол горхи нь Лизянгийн эртий хотын євєрмєц єнгє vзэмж болсон тєдийгvй, эртний хотын хvн ардын амьжиргааны чухал бvрэлдэхvvн хэсэг нь болж байна. Жишээлбэл, зарим баяр дурсгалын єдєр буюу онцгой єдрvvдэд эртний хотын хvмvvс олонхдоо доод урсгалынх нь нэгэн газарт модон хавтас буюу чулуугаар усыг хашаад, хальсан усаар нь чулуугаар дэвссэн зээл гудамжаа цэв цэвэрхэн болтол угаан цэвэрлэж авдаг юм. Онцлон дурдууштай зvйл гэвэл, Лизянгийн эртний хотын маш олон барилгийг модоор барьж байгуулсан болохоор, урсгал ус нь бас ч гал тvймрээс сэргийлэх чухал vvрэг гvйцэтгэж байгаа аж.

    Лизянгийн эртний хотын дєрвєн зvг найман зовхист нэвтэрсэн зээл гудамж гол горхийнх нь хоорондуур аялан жуулчилж явахдаа жуулчид маань энэ эртний хотын єєрийн гэсэн онцлогтой байшин барилгийнх нь хэв намбааг сонирхож болох юм. Лизянгийн эртний хотын барилгийн олонх нь Хятадын тєв нутаг буюу Бээжингийн дєрвєлжин хашаат байшингийн хэв намбааг дууриалган барьж, бас зарим нь Бээжингийн хааны ордны зарим байшинг тэр чигээр нь дууриалган байгуулсан байна. Эдгээр барилга нь энэ нутгийн vзэсгэлэнт сайхан уул ус болон vндэстний зан дадгалтай уялдаад,єєрийн гэсэн онцлогтой барилгийн стелийг бvрэлдvvлсэн байна.