2004 оны 9-р сарын 6-ны єдєр гэхэд Хятадын баруун хойт нутгийн Синьцзянгийн Уйгарын Єєртєє Засах Районы Таримын хотгорын байгалийн хий нь хоолойгоор дамжин Шааньси мужийн Цзинбянь-д хvрсэн байна.

    Энэ нь нийт хєрєнгє оруулалт нь 140 тэрбум юаниас давсан баруун нутгийн хийг зvvн нутагт дамжуулах барилгын ажил бvх шугмаараа хий нэвтэрч эхэлснийг харуулж байгаа юм.

    Холбогдох талын хvмvvсийн хэлснээс vзвэл, Энэ тєслийг хэрэгжvvлж эхэлснээсээ аваад, Хятадын зvvн баруун нутгийн нийгэм эдийн засгийн хєгжилд нааштай vр нєлєє vзvvлсэн бєгєєд байгалийн хийг худалдааны журамаар нийлvvлэх болсон явдал нь энэхvv нєлєєг улмаар алс хэтийн ач холбогдолтой болгосон байна. Тэр нь Синьцзянгийн байгалийн хийн нєєц баялгийг эдийн засгийн нєєц баялаг болгож, Синьцзянгийн vндэстнvvдийн ард иргэдийн амьдрал ахуйн байдлыг дээшлvvлсэн тєдийгvй бас байгалийн хий дамжуулах хоолой тавьсан шугам дагуу оршдог муж районы нийгэм эдийн засгийн хєгжилд борхилдуулалтгvй эрчим хvч хангаж, Хятадын эрчим хvчний бvтцийг сайжруулахад туслаж, агаар мандлын бохирдлыг багасган, ард иргшэдийн амьжиргааны тєвшнийг дээшлvvлсэн юм гэжээ.

    Баруун нутгийн хийг зvvн нутагт дамжуулах тєсєл бол "10-р 5 жилийн тєлєвлєгєє"-ний хугацаанд Хятад улсын хэрэгжvvлэх дэд бvтцийн онц том тєсєл юм. Тvvний гол vvрэг нь Синьцзянгийн Таримын хотгорын байгалийн хийг Хятадын зvvн ємнєд нутагт хvргэх явдал болно. Энэ шугам нь Синьцзян, Ганьсу, Нинся, Шааньси, Шаньси, Хэнань, Аньхуй, Цзянсу, Шанхай, Чжэцзян зэрэг 10 муж районоор дайран єнгєрдєг байна.

    Баруун нутгийн хийг зvvн нутагт дамжуулах нь Хятадын эрчим хvчний бvтцийг vр ашигтай сайжруулах болно. Хятад улс байгалийн хийн нєєц баялаг ихтэй байдаг. Сvvлийн vеийн тоо баримтаас vзвэл, Хятадын байгалийн хийн нєєцийн нийт хэмжээ нь 53 триллион шоо метрт хvрч байгаа бєгєєд олборлож болох нєєцийн хэмжээ нь 12 триллион орчим шоо метрт хvрэх тєлєвтэй байна. Тvvний дотроос єнєє олборлож болох 2 триллион 600 тэрбум шоо метр байгалийн хийн нєєцийг илэрvvлээд байна гэж эдийн засгийн салбарын хvмvvс тэмдэглэсэн байна.
Хятад улс єнєє олборлож болох байгалийн хийн нєєцийн vлдэц нь 2 триллион шоо метр байж, дэлхийд 15-р байранд жагсаагдаж байна. 2020 он гэхэд Хятад улс мєн байгалийн хийн нєєц сайтай хэвээр байх болно.

    Хятадын Газрын Тос Байгалийн Хийн Корпораци Компанийн гол хариуцлагатай хvний танилцуулснаас vзвэл, баруун нутгийн хийг зvvн нутагт дамжуулах хоолойн барилга байгуулалтыг хийсэн явдал нь Хятадйын байгалийн хийн vйлдвэрлэлийг 50%-иар нэмэгдvvлж, байгалийн хийн Хятадын дотоодын эрчим хvчний хэрэглээний бvтцэд эзлэх хувь хэмжээг 1-ээс 2 нэгжээр єсгєсєн юм байна.

    Эдийн засгийн хєгжилд эрч хvч сэлбэхээс гадна, баруун нутгийн хийг зvvн нцтагт дамжуулахын бас нэгэн маш чухал ач холбогдол бол экологийн орчин ахуйн нєхцєл байдлыг сайжруулах явдал болж байгаа юм.