Yзэсгэлэн сайхан Тєвдийн єєртєє Засах Район Хятадын баруун ємнє хийлийн нутагт, умард єргєрєгийн 26.50-36.53. зvvн єргєрєгийн 78.25-99.06-ийн хооронд байрлаж байна. Тєвдийн Єєртєє засах район 1 саяа 200 мянга гаруй хавтгай дєрвєлжин км нутаг дэвсгэртэй байдгаараа Хятадын нийт талбайн наймны нэг хувийг эзэлж байна.

    Хятадын олон муж єєртєє засах районуудын дотор Шинзянгийн л дараа орж байгаа хоёрдугаар том єєртєє засах район бєгєєд тvvний талбай нь Англи, Франц, Герман, Голланди болон Луксанбvрэг зэрэг таван орны нийт талбайтай тэнцэж байна. Хойд талаараа Шинзянь, Хєхнууртай хєршлєн, зvvн тал болон зvvн ємнє талаараа Сычуань Юньнантай зах нийлж, ємнє болон баруун ємнє талаараа Мяньмар, Энэтхэг, Сикким, Бутань, Балба зэрэг орон болон Касмир районтай хєршлєж, 4000 гаруй км урт хилийн шугамтай юм.

    Єєртєє засах районы тєв Лхас хотооос гадна Шигааз зэрэг хэд хэд сайхан хоттой. Тєвд бол Хятад улсад хvн ам хамгаас сийрэг муж юм. Дундажаар нэг хавтгай дєрвєлжин км нутагт хоёрхон хvн амьдарч байна. Тєвдийн Єєртєє засах районд Тvвд vндэстэн 96.4%, Хятад vндэстэн 2.8%, Мэнба, лєба, Хотон, Наши зэрэг vндэстний цєєнх 0.8% -ийг эзэлж байна.

    Тvвдийн газрын байц нь єндєр, цаг агаар нэлээд хvйтэн, єдєр шєнийн дулааны хэмжээ их зєрєєтєй байдаг. Гэвч нар тусах хугацаа нь урт байдаг болохоор євєлдєє ч тєдий хvйтэн биш. Ємнєд нутгийнх нь жилийн дундаж дулааны хэмжээ 8 хэм, умард нутаг нь дундажаар 0 хэмтэй, зvvн нутаг нь євєл дулаахан, зун сэрvvхэн байдаг болохоор 3-р сараас 10-р сарын хооронд Тvвдэд аялан жуулчлахад хамгаас дохитой байдаг.

    Тvвдэд сvрлэг сайхан байгалийн vзэмж, содон сайхан тvvх дурсгалын vзэмжтэй. Цаст хайрханууд агаарыг хєндєлшин, мєнгєн хуягт оргил сарьдагууд тэнгэрийг багандан, догшин урсгалт гол мєрнvvд ойлон давалгаалж, толь шиг тунгалаг нуур бvрд туналзан мэлтэлжиж, хvтэн бvс, дулаан бvс, завсрын халуун бvсээс аваад халуун бvсийн олон тєрлийн амьтан ургамал болон хачин сайхан цэцэг навч жигдрэн, ёстой л ганц уулнаас дєрвєн улиралын уур амьсгал солигдож, арван газар явахгvй єєр ертєнцєд орсон шиг сэтгэгдэл тєрдєг гайхамшигт нутаг байгаа юм.

    Тvвдэд Будлаа ордон, Их зуу хийд, Жашлунб хийд, эртний Тvвд Вангийн ордны хуучин буурь, Тvвд вангийн бунхан, Сазия хийд Жербан хийд зэрэг Хятадын бичиг дурсгалын зvйлийг гол хамгаалах байгууллага байх бєгєєд бор боровжуун иргэдийн зан vйл шашин шvтлэг нь нэн ч жуулчин олны сонирхол татаж байдаг юм. Yзэсгэлэн сайхан цастын орны єнгє vзэмж, єндєр сvрлэг цаст оргилууд, байгаль эхийн бvтээсэн тvмэн vзэсгэлэн, єргєн уудам єндєрлєгийн хєдєє хээр нутаг, сэтгэл татсан vзэсгэлэн сайхан гол мєрєн нур бvрд, олон зуун эртний сvм хийд эртний дурсглт газрууд, vндэстний євєрмєц зан vйл, баялаг агуулгатай vндэстний соёл зэрэг нь ертєнцийн хvн ардын сэтгэлийн шижмийг татаж, олон мянган жуулчид дэлхийн газар бvгдээс тvвд руу тэмvvлэн хvрцгээж байна. Аялал жуулчлалын олон эрдэмтэдийн vзэж байгаагаар, Тvвд нутаг нь дэлхийн чанартай аялал жуулчлалын тєв болох эрмэлзэлтэй байна.