Гань сv мужаас сvvлийн vе єнєєгєєс бараг 4500 гаруй жилийн ємнєх зааны хэлбэртэй вааран дэвэр илрvvлжээ. Мэргэжилтний хэлснээр бол 4500 гаруй жилийн ємнє Гань сv районаар заан зэргийн халуун бvсний амьтан оршин тогтнож байсныг энэ нь харуулсан юм байна.

    Зааны хэлбэртэй ховор нандин энэхvv вааран дэврийг Гань сv мужийн Линь ся чжєvгийн Гуан хэ сяний тариачин тариа тарьж байгаад олж авсан ажээ. Мэргэжилтэн нарын нотлон тогтоосноор бол энэ вааран дээвэр нь єнєєгєєс бараг 4500 гаруй жилийн ємнєх Ци овогтны соёлын тєрєл зvйлд харьяалагдах юм байна.

    Танилцуулснаар бол зааны хэлбэртэй ийм вааран савыг хятадаас анх удаа илрvvлж байгаа юм байна.
Энэ вааран дээврийг єнєє Лань чжєv хотын музейд тавьж байна. Энэ нь шавраар хийсэн улаан єнгєтэй вааран сав юм. Єндєр нь 9.5 сантиметр, диаметр нь 8.5 сантиметр байна. Дээвэр нь дээгvvрээ амсартай, урьд талдаа зааны хамар шиг урт цорготой, зааны хамрын дээд талд мурий зураасан хэгээр товойлгож зурсан нvдтэй.

    Дээврийн цээл нь тvвгэр бємбєрєєн, ёроол нь дуграг зузаан, амсар цээлийн хооронд хавтгай єргєн бариултай, бариул дээрээ хvний нvvрний хээ сийлсэн бєгєєд тvvний нvд хамар амных нь зураас маш тодхон харагдаж байна.
Гань сv мужийн єнгєтэй ваарны судалгааны нийгэмлэгийн орлогч дарга Ван хай дvнгийн танилцуулснаар, зааны хэлбэртэй єргєн бариултай дэвэр нь чимэг зураггvй "бор ваар" болох боловч ердийн єнгєтэй ваарнаас нэн их vнэ цэнэтэй зvйл болох ажээ. Учир нь энэ баримал дэвэр нь зааны босоо дvрсийг амьдлаг сайхан харуулж, мурий шугмаар харуулсан нvд болон бариул дээр нь сийлсэн хvний нvvрний зураг зэрэг нь єнгєрсний археологийн олдворт маш ховорхон гардаг зvйл аж. Жижиг авсаархан, уран нарийн хийцтэй, євч гєлгєр сайхан, дvрс байдал євєрмєц сонин энэ дэвэр нь тvvх соёлын дурсгалт охи сор бvтээл болох юм байна.

    Ван хай дvн хэлэхдээ, єнгєрсєний археологийн илрvvлэлтийн нотолсноор бол вааран саван дээрх янз бvрийн чимэглэл, хээ зураг болон бvхэл цогцын хэлбэр байдал нь бvр тухайн vеийн хvн тєрєлхтєний оршин тогтонож байсан орчин ахуйтай нягт холбоотой байдаг. Энэ удаагийн илрvvлсэн зааны хэлбэртэй вааран дэврийн онцлог шинж маш товойм, хэлбэр дvрс нь маш амьдлаг цоглог байна. Иймээс 4000 гаруй жилийн ємнє Гань сvд ийм халуун бvсний амьтан оршин амьдарч байсан байж болзошгvй гэдгийг энэ нь харуулж байгаа юм. Иймээс энэ вааран дэврийг илрvvлсэн нь ваарны соёлын судалгаанд чухал их ач холбогдолтой тєдийгvй эртний экологийн орчин ахуйн судалгаанд ч зохих материал хангасан байгаа юм гэжээ.

    Энэ мэдээллийг Синь хуа хорооны сурвалжлагч Лань чжєvгээс 9-р сарын 11-ний єдєр мэдээлсэн байна.