Хєлєн буйрын Эвэнх vндэстний єєртєє засах хушууны Шинэхээн зvvн сумын "алтаншагай" хvvхдийн хувцасны загварын vзvvлгийн анги бол Шинэхэн зvvн сумын малчдын сайн дураар зохион байгуулсан, 12 буриад монгол хvvхдээр бvрэлдсэн хvvхдийн урлагийн бvлгэм болно.

    "Алтаншагай" хvvхдийн хувцасны загварын vзvvлгийн анги 2004 оны 3 дугаар сард байгуулагдснаас нааш тус газар орны олон удаагийн урлагийн ажиллагаанд идэвхтэй оролцож, 7-р сард болсон Хєлєн бойр хотын 3-р хугацааны Чингэс хаан тал нутгийн соёлын найрын "гуан шаа" хундагт vндэстний хувцасны загварын vзvvлгийн мєрийцээнд хvvхдийн дугайлангын тэрvvн шагналыг тосч, vзэгчид олны ташаалыг олсон байна. Нэн дурдууштай нь ХКН-ын тєв хорооны эв хамт залуучуудын эвлэл болон бvх улсын хvvхдын ажлын зєвлєлєєс эрхэлсэн бvх улсын 2-р хугацааны хvvхдийн уралгын vзvvлгийн уралдааны Хєлєн бойр газар орны шалагаруулалтад тэрvvн шагнал хvртэж, 8-р сард Бээжинд явагдсан бvх улсын шийдvvрт уралдаанд жаал хvvхдийн хувцасны загварын vзvvлгийн алтан шагналыг гардаж, тал нутгйин хvvхэд багачуудын цовоо дэгжин дvр дvрхийг улс даяарт шагшуулсан байна.

    Буриадчууд бол монголын эртний нэгэн аймаг угсаа болно. Буриадчуудын дээдэс нь Байгал нуур, Эргvvнэ гол, Сэлэнгэ мєрний урасгал дагуу єргєн уудам тал нутгаар ан аннаж мал малжан амьдарч байсан бєєгєєд хэсэг Буриадчууд Хєлєн бойрын тал нутгт нvvдлэн нутагшиж, одоогын Эвэнк vндэстний єєртєє засах хушууны Шинэхээн зvvн, Шнэхээн баруун хоёр сумд тєвлєрєн суурссан байна. одоо Шнэхээн буриадчууд мянга зургаан зуу гаруй єрєх, долоон мянга гаруй хvн амтай байж, ажилч хєдєлмєєрч хос гар, оюн цэцэн ой билгээрээ єєрмєц гоч vндэстний тvvх соёлын євєє дэлхийн хараанд сонирхуулж явна.

    Буриад монголчууд шагагыг хvvхдийн сvлд гэж vздэг. Иймээс "алтаншага" хувцасны загварын vзvvлгийн ангыг vсгээн байгуулагчаас алтаншагагаар тус ангиа нэрлэн vсвєрийн хvхдvvдийнхээ аз жараглыг хvсэн зvгэнэсэн байга юм байна.

    "алтаншага" хvvхдийн хувцасны загварын vзvvлгийн анги нь Буриад монгол хvvхдийн дєрвєн улиралын хувцас заслын vзvvлгийг буриад хvvхдын нааддаг шага, чирага, чоно тарваацах тоглоомтой амьдлигаар уялдуулж, дархан байгаалынхаа уудам элигэнд эрэх танхь єсєн буйжиж байга Шинэхээн буриад хvvхдийн зол жаргалт амьдарлыг дэлгэн зургалсан байна.