Хэдэн мянган жилийн ємнє хятадын хатан гол, хєх мєрний сав газраар их олон овог аймгийнхан нутагшин амьдарч байжээ. Эдгээрийн дотроо Хуан ди бол хатан голын сав газарт нутагшин сууж байсан хамгийн нэртэй овог аймгийн тvрvv байлаа. Єєр бас нэг нэртэй овгийн тvрvv нь Янь ди гэдэг байжээ. Хуан ди Янь ди хоёр нь ах дvv хоёр байжээ. Хєх мєрний сав газарт Жиv и vндэстэн гэж байв. Тэдний овгийн ахлагч нь Чжи ю хэмээх нэртэй маш эрэлхэг баатарлаг хvн байв.

    Чжи ю нь 81 ах дvvтэй. Тэд нар нь бvр араатаны биетэй, хvний царайтай, зэс гуйлин толгойтой, болод тємєр гартай, маш догшин ширvvн хvмvvс аж. Тэд нар нь хутга сэлэм, нум сум, жад сэрээ зэрэг олон янзын зэвсгийг их сайн хийдэг уран дархан хvмvvс байв. Чжи ю овог аймгийнхнаа дагуулан байнга бусад овог аймгуудыг тvрэмгийлж довтолдог аж.

    Нэг удаа Чжи ю Янь дигийн газрыг булаан эзэлсэнд Янь ди цэрэг дайчлан эсэргvvцэн тулсан боловч Чжи ю-г бодвол хvч мєхєс байсан учраас Чжи ю-д туйлын ихээр ялагдажээ. Янь ди аргагvйн эрхээр Хуан дигийн нутаг Жvє лv орж тусламж гуйжээ. Хуан ди аль эртнээс Чжи ю-г устгахыг бодож байсан тул нэн даруй олон овог аймгуудтай хэлхээ холбоо тогтоож, Жvє лv хэмээх газарт Чжи ю-тэй шийдвэрт тулалдаан хийжээ. Энэ бол тvvхэнд нэртэй "Жvє лvгийн их байлдаан" байгаа юм.

    Тулалдааны эхний vеэр Чжи ю єєрийн сайн зэвсэг болон баатарлаг цэргvvддээ тvшиглэж ялсаар байлаа. Хожим нь Хуан ди Луу болон бусад сонин хачин догшин араатан амьтануудаар туслуулж байдсан тул Чжи югийн цэрэг эрс хэдийн их эрэлхэг баатарлаг байсан боловч догшин араатан амьтанаар туслуулсан Хуан дигийн цэргийг эсэргvvцэн тулж чадахгvй болж зvг зvгтээ бутарч зугтажээ.

    Хуан ди цэргээ дагуудан ялсан эрчин дээрээ урагшилж, дайсан этгээдvvдийг нэхэмжлэн устгаж явтал гэнэт газар тэнгэр харанхуйлж, манан будан татаж, хой салхин дэгдэж, цахилгаан цахилан аянга ниргэж, ширvvн бороо чутгасан учраас Хуан дигийн цэрэг vргэлжлэн нэхэмжлэн устгахын аргагvй болсон байв. Уул нь Чжи ю "салхины сахиулсан" болон "борооны сахиулсан"-ыг залж туслуулсан аж. Хуан ди ч мєчєєгєє єгєхгvй гэж "ган хуурайн сахиулсан"-ыг залж салхин борооныг сарниулж арилгуулжээ. Удаж тvдэлгvйгээр салхи зогсон бороо арилж, агаар огторгуй тунгалагшин цэлэмсэн байлаа.

    Чжи ю гаж номын аргаар их манан татуулж, Хуан дигийн цэргийг тєєрєгдvvлжээ. Хуан ди алтан гадас одон єнє мєнхє умар зvгт гэрэлтэн байдгаар баримжаа болгож, луужинтэй тэрэг зохиогоод цэргээ дагуулан мананг туулж гарчээ.

    Олон удаа ширvvн байлдсаны дvнд Хуан ди Чжи югийн 81 ах дvvг алсан бєгєєд эцэст нь бас Чжи ю-г амьдаар нь баривчилжээ. Хуан ди зарлиг буулгаж, Чжи ю-д гав дvн зvvлгэж байгаад ал гэжээ. Чжи ю-г vхсэн хойноо бог чєтгєр болж тvйвээхээс болгомжилж, тvvний толгой бие хоёрыг нь алс хол хоёр газарт булжээ. Чжи ю-д зvvлгэж байсан гав дvнгийг ууланд хаяснаараа тэр нь бат цагаан модны ой болж, бат цагаан модны навч улаан байдаг нь Чжи югийн цусанд будагдснаас болсон юм гэнэ.

    Чжи ю vхсэний хойно ч тvvний эрэлхэг баатарлаг дvр тєрєхєєс хvмvvс сvрдэж байсан тул Хуан ди тvvний дvрийг цэргийн далваан дээрээ зурж, цэргvvдээ эрэлхэг баатарлагаар байлдахыг зоригжуулж байсан бєгєєд тvvнтэй дайсагнах овгуудыг vvнээрээ сvрдvvлж байсан аж. Хожим нь Хуан ди их олон овог аймгийн дэмжилгийг олж, аажмаар овог аймгуудын тvрvv бролсон байлаа.

    Хуан ди их ур авьяастай хvн байж, их олон зvйлийг vvдсэн аж. Ордон харш байгуулах, тэрэг хєсєг хийх, онгоц сал зохиох, 5 єнгийн хувцас хийх зэрэг олон зvйлийг vvдсэн гэдэг. Хуан дигийн хатан Лэй зv ч их олон зvйлийг vvдсэн байв. Тэр vед хvр хорхой тэжээдэггvй байсан аж. Хvрийн мяндасыг хэрэглэхийг ч мэдэхгvй байсан аж. Лэй зv хvмvvст хvр хорхой тэжээж, мяндас сувж, торго нэхэхийг зааснаас хойш Хятадад торгоны соёл иргэншил vvсэн буй болсон аж. Хуан ди саравч тагт байгуулахыг vvдсэнд Лэй зv бороотой єдєр шилжиж болох саравч буюу борооны шvхрийг vvдсэн байжээ.

    Хятадын эртний домог vлгэрт Хуан диг бvр их шvтэн биширдэг байна. хожмын хvмvvс Хуан диг Хятадын vндэстнvvдийн євєг дээдэс хэмээн vзэж, єєрсдийгээ Хуан дигийн vр хойчис гэж нэрэлдэг юм. Янь ди болон Хуан ди овгийнхон ойр тєрєл болох бєгєєд хожим нь бас энэ хоёр овог нь нийлсэн тул Хятадынхан єєрсдийгээ Янь Хуангийн vр хойчис гэж нэрэлдэг юм. домог лvгэот гардаг нийт олны євєг дээдэс болсон энэ хvнийг дурсган тэмдэглэхийн тєлєє Хятадынхан хатан голын хєвєєн дэх Шаань си мужийн Хуан лин сяний хойт бие дэх Цяо шань уулан дээр "Хуан дигийн бунхан" байгуулсан байна. жил болгоны хавар дэлхийн олон орны Хятад хvмvvсийн тєлєєлєгч нар энд цугларч, хятадын vндэстнvvдийн євєг дээдэс болсон энэ хvнд хамтаар мєргєл vйлддэг юм.
    Орчуулсан нь: Цогзолмаа