" гурван ертєнц хуваах" стратегийн vзэл санааг хамгийн тvрvvнд дэвшvvлсэн хvн бол Хятадын удирдагч Мао Зэдvн юм. 20-р зууны 60-аад оны vеэс эхлэн дэлхийн улс тєрийн хvчнvvд урт хугцаа тэмцэлдсний дvнд тvргэн задарч дахин хуваагдаж байлаа. 60-аад оны сvvлч, 70-аад оны эхний vед олон улсын байдалд "Ази Африкийн орнууд тусгар тогтнож олон улсын vйл хэрэгт явах тутамаа чухал гvйчитгэх болсон, 2-р дайны дараа буй болсон социалист лагер ЗХУ жанжлал хэрэгжvvлснээс болж алга болсон, кафтализмийн тэнцvvргvй хєгжлийн жам хуулиаас болж барууны имперлист бvлэглэл зvг зvгтээ задарсан"(Мао Зэдvнгийн хэлсэн vг) байдал буй болсон байна. Ийм байдалд улс орнуудын олон улсын улс тєр, эдийн засгийн харилцааны байр суур зохицонгуйгоор єєрчилэгдсэн байна.

    Тухайн vед хамгийн их заналхийлал болж байсан жанжлагч оронд чиглvvлэн Хятад улс жанжлалын эсрэг хамгийн єргєн хvрээний нэгдмэл фронт байгуулах стратеги хэрэгжvvлсэн байна. Энэ байдлын дагуу мєн олон улсын тэмцэлд амархан ялалт олхын тєлєє дарга Мао Зэдvн урт хугцаа сэтгэн бодоод гурван ертєнцийн стратегийн vзэл санааг дэвшvvлсэн байна. 1974 оны 2-р сард дарга Мао Зэдvн гурвадах ертєнцийн нэг орны удирдагчтай уулзахдаа, АНУ, ЗХУ бол нэгдэх ертєнц, тєвийг сахигчыд болон Япон, Европ, Канад бол хоёрдох ертєнц, бид бол гурвадах ертєнц мєн. Гурвадах ертєнций хvн ам хамгийн их, Азид Японаас бусад нь цємєєрєє гурвадах ертєнц, бvх Африк, бvх Латин Америк цємєєрєє гурвадах ертєнц мєн гэжээ. Энэ бол Хятадын удирдагч гадаадын зочинд хандан гурван ертєнц хуваах асуудлыг анха удаагаа тодорхойлон ярисан болно. \ М.Цэцэн орчуулав\