Євєр Монголын Шилингол аймагын тєв Шилинхотоос зvvнш 30 гаруй км зайтай єн шимлэг євс бэлчээртэй єргєн уудам хєдєє тал байдаг, энэ бол даруй Євєр Монголын тал нутгийн алдарт байгалийн дархан цаажтай нутаг- Баяншил болно.

    Байгалийн дархан цаажтай энэхvv нутагт євс бэлчээр єн шимтэй ургаж, vхэр мал хотгор дvvрэн бэлчээрлэнэ. Энэ нутагт тов толгод vргэлжлэн, шилингол дундуур нь туналзан урсаж, хэсэг хэсэг тарьмал ой энэ тал нутагт ногоон титам шиг єнгє гялбаа нэмж, онцын vзэсгэлэнтэй харглах юм. Дархан цаажтай бvсэд тvгэсэн том жижиг нуур бvрд нь талын дунд шигтгэсэн тунгалаг толь шиг туналзаж, эдгээр нуурын доторхи цєєн бусд нь бас мєргє загас, хэлтэг загас зэрэг загас зараахай тэжээн vржvvлж байна. Энэ нуурын доторхи хамгаас алдартай загас бол гуравхан судсан хайртай том загас болно. Том тарган мєртєє мах нь ч маш амттай байдаг. Баяншилийн дархан цаажтай бvсэд ирж аялан жуулчлагсад энэ сайхан загасыг амсаж явах гээч vнэхээр нэгэн ёсны жаргал билээ.

    Баяншил малжлын талбайн хоёрдугаар хуваар талбайн нутагт нэг хавтгай дєрвєлжин талбайтай ой мод ургаж байна. Энд голцуу уулны улиас, цvvрс зэрэг холин ургаж, хаяа дунд нь бас бутлиг модууд харагдна. Энэ бол их хянган давааны тал нутагт сунан орсон хэсэг судас, мєн ч ой шугуй болон тал нутгийн хооронд тархасан шилжилтийн бvс болохоор энэхvv бvс нь хамгаалат болон эрдэм шинжилгэ, vзэн сонирхох маш их vнэ цэнтэй юм. Уулын ар тал болон уулан залгын нар тусахгvй газрын ой мод нь намар болохтой зэрэг улаан, шар, ногоон янз бvрийн єнгєєр ялгарч, маш vзэсгэлэнтэй байдаг юм.

    Энэ цагаан хуст ойгоос умарш нэг км зайтай газарт ЄМЄЗР-ны гол хамгаалалтад хамрагдсан цана цэцэгт жалга байрлаж байна. Чана цэцгийг мєн зэрлэг удвал гэж нэрлэж байна. олонхдоо 6-р сарын сvvлчээс 7-р сарын сvvлч хvртэл дэлгэрч байдаг. Гуу жалга дvvрэн чана цэцэг цайран дэлгэрч, яг л цэцгийн далайд орчхосон шиг сэтгэгдэл тєрvvлж, салан ядах нь аргагvй. (Орчуулсан нь Пэрлаймаа)