Цирк бол хятадын уламжлалт урлаг мєн. галт цагригаар шургах, дугуй хvрдний тоглолт, хуц мэсэн дээр явах зэрэг єндєр урь чадвартай хєтєлбєрийг vзсэн бvхэн бие жийрхин гайхан шагшиж, гадаад дотоодын vзэгчдийн таашаалыг єргєнєєр хvлээж байдаг. Олон урлагтай адилаар Хятадын цирк иргэдийн дундаас vvсгэлтэй юм. Єнєєдрийн нийгэмийн амьдрал дугаараар Жян Су мужийн Янь Чэн хотын Хятадын циркийн єлгийн нутгийн нэг хэмээгдсэн Жянь Хутай тагилцгана уу.

    Жянь Ху Хятадын дорнод нутгийн Хєхмєрний гурванжин хойгийн районд байдагаараа усан тээвэр маш хєгжсэн газар юм. хэдийгээр хєвєє хязгаар нь харагдахгvй нэлгэр их далай биш боловч угалзран урсах нуурын ус мэлтгэнээд хvний сэтгэлийг баясгана. Эргэн тойрон хэдэн арван газарт тосгон хоорондоо усаар холболдож, айл айл усан онгоцтой. Гадар байдлаас нь vзэхэд эндэх нь ємнєдийн усархаг нутгийн жижиг суурантай ялгаагvй юм. гэтэл циркийн салбарынханд Жянь Ху бол дотоод гадаадад алдартай Хятадын циркийн vvсэн хєгжсєн єлгий нутаг юм.

    Жянь Хугийн гудамж хороолол, тариан газар ногооны хашаанд гэсэнгvй хаа газар хvvхэдvvдийн гунфу дасгалжиж байгаа байдал харагддаг. Тариан ажлын сэлvv цагаараа хvмvvс vтрэм дээр мод босгон дээс татаж, дєрєв таван настай хvvхэдvvд дээсэн дээр нь хєдєлгєєн хийж урь чадвар суна. Зарим хvvхэд тєрєлхийн авяастай гэмээр гараа жигvvр мэт дэлгэн хайвалзан дайвалжин алхана. Зарим хvvхэд нь дээсэн дээр гарж ч чадахгvй байна. Энэ мэтээр vзэхэд цэнгээн тоглоомын ажиллагаа юм шиг боловч vvнэс Хятадын циркийн нэрт хєтєлбєр---зєєлєн жинтэн хєтєлбєр vvсчээ. 2003 онд Францад болсон "ирээдийн циркийн наадам" дээр Хятадын зєєлєн жинтийн тоглолт харьцлашгvй давуугаар хамгийн дээд шагнал---ФБНУ-ын ерєнхийлєгчийн шагнал хvртсэн юм.

    Жянь Ху район нь эхлэнгvvдээ циркээр нэрт гарсан биш юм. эндэх нь єнгєрсєнд тэнгэсийн хєвєє дагуу давсны аж vйлдвэрлэл нийлээд хєгжсєн газар байжээ. хожим нь тэнгэсийн хєвєє тасралтгvй шилжихийн хирээр давсны vйлдвэрлэлийн нєхцєл байдал алдагдсны дээр эндэхийн тариан газар бага ган гачиг жил тохиолдбол хvмvvс аргагvйн эрхээр гудамжинд гунфу овдис тоглон хэдэн мєнгє олж амьдралаа арагцааж байжээ. Єнгєрсєнд Жянь Ху районы цирк суагчдын олонх нь ядуу айлын хvvхэдvvд байлаа. Тэд гуфу сурахынхаа дагуу тоглолт гарган хэдэн мєнгє олж амиа арагцаан тэжээдэг байжээ.

    Янь Чэн хотын циркийн чуулагын ахмад жvжигчин хатагтай Сю Мэй Фан хэлэхдээ, бид бага байхад сургуульд орохыг бvv хэл, сургуулийн vvд хааш нь хандаж байхыг мэдэхгvй. Єглєє дєрвєн цагт босон гуфу дасгалжина. єглєє vдэш, бороонтой цастай ялгагvй. єдєр муухай бол усан онгоц дээр, єдєр сайхан бол эргэн дээр дасгал хийнэ. дасгал муу хийх юм уу асган тэгш зогсохгvй бол бас зодогдог байсан гэжээ.

    Єнгєрсєн нийгэмд ядуучууд амьдралаа арагцаахын тєлєє бусдад шавь орж гунфу, цирк сурч, хариагдан зодогдон хал vзэж явж байсан бол єнєєдєр Жянь Худ хvvхэдийг алабдан гунфу, цирк сургаж байгаа хvн байхгvй бєгєєд гунфу, цирк сурсан хvvхэдvvд хал vзэх явдал байхгvй юм. Янь Чэнгийн циркийн чуулаг Жянь Худ бий. Тэдгээр авьяас сонирхолтой хvvхэдvvд сургуульд сонгогдон орж, биеийн нєхцєл байдлынхаа дагуу циркийн адил бус тєрлєєр дасгал хийдэг. Янь Чэн хотын циркийн чуулагын дасгалжуулагч хатагтай Жао Зюнь тухайн жил циркт туйлын сонирхолтой байснаас циркийн мэрэгжилийг сонгосон байжээ.

    Тэрээр хэлэхдээ, би наймтайдаа чуулагд ирсэн. єнєє 20 жил болж байна. багаасаа би циркт дур сонирхолтой. Аав ээж эхлээд хатуу дасгал боловсрол хийхээс хайралж зєвшєєрєхгvй байсан юм гэжээ.

    Циркийн чуулагд суралцагсад єглєєний 6 цагт босч, vдээс ємнє vдийн хойно бvр дасгал хийнэ. Оройн цагаар соёлын хичээл сурна. Тэд саруул уужим танхимд олон зvйлийн тєхєєрємж дээр тусгай хамгаалалттай байдалд багшийнхаа заан жолоодлогтойгоор дасгал хийнэ. Тус чуулаг циркийн олон олон бяцхан ододыг бэлтгэн хvмvvжvvлсэн юм.

    Тус чуулагын дасгалжуулагч хатагтай Го Вэнь Жин хэлэхдээ, би тэдийг єєрийнхєє хvvхэд шиг хайралдаг. Хичээлийн цаг дасгал хийхэд чанга шиг шаардаж, хичээл тараад гарч ирвэл сул чєлєєтэй, олон талаар халамжилж явдаг гэжээ.

    Циркийг нэг зvйлийн урлагийн хувиар сурч хєєцєлдєхєд дайзан дээрэх нэг минут нь дайзан доорох арван жилийн хатуужилтай дасгал боловсролыг єнгрєєдєг юм. Энэ нь нэг ёсондоо циркийн мэрэгжилийн хvмvvсийн зориг сєсийг шалгах шалгуур мєн. Олон хvн эхлээд дасгас хийхдээ нэг зvйлийн хєдєлгєєнийг урт цагаар хаширтал давтан хийхэд тэсч ядан уйлж байдаг. Гэтэл нулимсаа арчаад тэдний хамгийн тvрvvнд хийх vзйл бол тєхєєрємж дээр дахин vсрэн гарч vргэлжлэн дасгал хийх явдал мєн. Энэ нь мєн ч циркийн хvний сонирхолыг таттагын шалтгаан байх аа.

    Єнєє Хятадын цирк дэлхийд нєлєєтэй. Хятадын циркийн гол хэлбэр болох Жянь Хугийн цирк ч дотоод гадаадад алдаршиж Янь Чэнгийн циркийн чуулаг Япон, Ємнєд Солонгос, Касакстан, Франц зэрэг улс оронд бvр тоглотын ажил хариуцсан компантай. Ази Европын 10 гаруй улс оронд тоглолт гаргаж байна. Цирк нь Жянь Хугийн хvмvvсийн амьдралын нэг бvрэлдхvvн хэсэг болж, энэ урлагаа тэд vеийн vе уламжлан дэлгэрvvлэх болно.