Ганц хvvхэдтэй гэр бvл, олон хvvхэдтэй гэр бvлтэй адил уу ? гэр бvлд єсч байгаа ганц хvvхдийн сэтгэл зvйн онцлог ямар байдаг бэ? энэ асуудлаар дотоод гадаадын эрдэмтэн мэргэжилтнvvд олон ч удаа судалгаа, шинжилгээ хийж єнгєрсєн юм. Гадаадын сэтгэл зvйн эрдэмтэд, гэр бvлийн тусгай мэргэжилтнvvдээс ганц хvvхдийн онцлогийн талаар нухацтай судалгаа шинжилгээ хийсэн боловч мєн л санал бодол нэгдээгvй байна.
АНУ-ын сэтгэл зvйн эрдэмтэн Ш.Халл 1898 онд нийтэлсэн "Гэр бvлийн ганц хvvхэд" єгvvлэлдээ, ганц хvvхэд уян зєєлєн, vнэнч шударга, номхон даруу, уужуу тайван зэрэг давуу талтай байдаг бєгєєд бас харамч, эрхлэх, атаархах, зєрvvд, харилцааны чадвар муу зэрэг сул талууд ч буй гэжээ.

    Германы хvvхдийн эмч Е.Иетер 1906 онд нийтэлсэн "Ганц хvvхдvvдийг хvмvvжvvлэх тухай" номдоо, ганц хvvхдэд гэр бvлийн нєлєє их болно. Эцэг эхчvvд хvvхдээ хэтэрхий эрхлvvлсэн, хоёр нь ганц хvvхдэд єєр ах дvv гэж байдаггvй болохоор vеийн найзууд дутагдаж, сэтгэл санааны солилцоо хийх боломж цєєнтэй байдагт оршино гэж vзсэн байна.

    Улсын дотоодын маш олон эрдэмтэд тус зууны 70-иад оны эцсээр ганц хvvхдийн сэтгэл зvйн хvмvvжлийн талаар судалдаа шинжилгээ хийж эхэлжээ. Судалгааны дvнд ганц хvvхдийн эрvvл мэндийн байдал нь ганц бус хvvхдээс тийм зєрєєгvй бєгєєд гэр бvлдээ нэгээс дээш хvvхэдтэй айлаас давуутай зvйл ч байна. Гэр бvлийн ганц хvvхэд нь ганц бус хvvхдээс биеийн хvнд ихтэй, мэдлэгийн хvрээ хэмжээ нь єргєн зэрэг онцлогтой байхыг олж мэдсэн байна. 5-6 насны гэр бvлийн 60 гаруй ганц хvvхэд болон олон хvvхэдтэй гэр бvлийн 60 гаруй хvvхдийн єсєлтийн байдлыг харьцуулж vзсэнд, гэр бvлийн ганц хvvхдийн биеийн єндєр, хvндийн хэмжээ нь гэр бvлийн ганц бус хvvхдээс єндєр байгааг илрvvлсэн байна.

    Айлын ганц хvvхэд нь олон хvvхэдтэй гэр бvлийн хvvхдээс тєрєлх ялгаатай байна гэж vгvй юм. Ялгаатай байна гэвэл тэр нь орчин ахуй, боловсрол хvртэх хэмжээ нь адил бус байлгахад оршино. Гэр бvлд ганцхан хvvхэдтэй болохоор эдийн засгийн талаар ч нэлээд хvрэлцээтэй болно, энэ нь хvvхдийг хvмvvжvvлэхэд материаллаг нєхцлийг хангаж чаддаг байна. Эцэг эх ч санаа сэтгэл хуваагдалгvй, цаг хугацаа, оюун санаагаа ганц хvvхэд дээрээ тєвлєрvvлж чаддаг болохоор хvvхдийн єсєлт, оюун ухааныг хєгжvvлэхэд тус дєхєм болно. Гэвч нєгєє талаар авч хэлэхэд, ганц хvvхдэд єєр ах дvvгvй болохоор аав ээжийн хайрыг гvйцэд хvртэж чаддаг боловч бусад vеийн хvvхдvvдтэй найзлах боломж бага байдаг.

    Тэгвэл ганц хvvхдийг хvмvvжvvлэхийн зангилаа нь юу бэ? дотоод гадаадын мэргэжилтнvvдээс хvvхдийг хэтэрхий эрхлvvлэхгvй байх нь хамгийн чухал, хамгийн зангилаа болох юм гэж vзсэн байна. Сvvлийн vеэс маш олон эрдэмтэд, ганц хvvхдийн онцлогт зохицуулан "сайныг сурч, мууг орхих" байр суурийг чухалчилан, ганц хvvхдээ зєв талаас хvмvvжvvлэхийг гэр бvлд шаардсан байна.