Ганц хvvхэдтэй гэр бvл, олон хvvхэдтэй гэр бvлтэй адил уу ? гэр бvлд єсч байгаа ганц хvvхдийн сэтгэл зvйн онцлог ямар байдаг бэ? энэ асуудлаар дотоод гадаадын эрдэмтэн мэргэжилтэд олон ч удаагаа судалдаа шинжилгээ хийж єнгєрсєн юм. Гадаадын сэтгэл зvйн эрдэмтэд, гэр бvлийн тусхай мэргэжилтдээс ганц хvvхдийн онцлогийн талаар нугацтай судалдаа шинжилгээ хийсэн боловч мєн л vзэлт нэгдээгvй байна.

    Америкийн сэтгэл зvйн эрдэмтэн Ш.Халл 1898 онд нийтэлсэн "Гэр бvлийн ганц хvvхэд" єгvvлэлдээ, ганц хvvхэд уян зєєлєн, vнэнч шударга, номхон даруу, уужуу тайван зэрэг давуулагтай байдаг бєгєєд бас харамч, эрхэлэх, атаархах, зєрvvд, харилцааны чадвар муу зэрэг дутагдалтай зvйл оршиж байдаг гэжээ.

    Грманы хvvхдийн эмч Е.Иетер 1906 онд нийтэлсэн "Ганц хvvхдvvдийг хvмvvжvvлэх тухай" номдоо, ганц хvvхдийг vvсгэсэн ирэлт бол нэг нь гэр бvл болно, эцэг эх бологсод хvvхдийг хэтэрхий эрхлvvлсэн, хоёр нь ганц хvvхдэд єєр ах дvv гэж байдаггvй болохоор vеийн найзууд дутагдаж, сэтгэл санааны солилцоо хийх боломж цєєтэй байдагд оршно гэж vзсэн байна.

    Улсын дотоодын маш олон эрдэмтэд тус зууны 70-аад оны эцсээр ганц хvvхдийн сэтгэл зvйн хvмvvжлийн талаар судалдаа шинжилгээ хийж эхэлжээ. Судалгааны дvнд ганц хvvхдийн эрvvл мэндийн байдал нь ганц бус хvvхдээс диймээ зєрєєгvй бєгєєд ганц бус хvvхдээс давуулагтай зvйл ч байна. Гэр бvлийн ганц хvvхэд нь ганц бус хvvхдээс биеийн хvнд ихтэй, мэдэлгийн хvрээ хэмжээ нь єргєн зэрэг онцлогтой байхыг олж мэдсэн байна. 5-6 насны гэр бvлийн 60 гаруй ганц хvvхэд болон олон хvvхэдтэй гэр бvлийн 60 гаруй хvvхдийн єсєлтийн байдлыг харицуулж vзсэнд, гэр бvлийн ганц хvvхдийн биеийн єндєр, хvндийн хэмжээ нь гэр бvлийн ганц бус хvvхдээс єндєр байгааг илрvvлсэн байна.

    Айлын ганц хvvхэд нь олон хvvхэдтэй гэр бvлийн хvvхдээс тєрєлх ялгаатай байна гэжгvй юм, ялгаатай байна гэвэл тэр нь орчин ахуй, боловсрол хvртэх хэмжээ нь адил бус байгахад оршно. Гэр бvлд ганцхан хvvхэдтэй болохоор эдийн засгийн талаар ч нэлээд хvрэлцээтэй болно, энэ нь хvvхдийг хvмvvжvvлэхэд бодисын нєхцлийг хангаж чаддаг байна, эцэг эх ч санаа сэтгэл хуваагдалгvй, цаг хугацаа, оюун санаагаа ганц хvvхэд дээрээ тєвлєрvvлж чаддаг болохоор хvvхдийн єсєлт, оюун ухааныг хєгжvvлэхэд тус дєхєм болно. Гэвч нєгєє талаар авч хэлэхэд, ганц хvvхдэд єєр ах дvvгvй болохоор аав ээжийн хайрыг гvйцэд хvртэж чаддаг боловч бусад vеийн хvvхдvvдтэй найзлах боломж бага байдаг.

    Тэгвэл ганц хvvхдийг хvмvvжvvлэхийн зангилаа нь юу бэ? дотоод гадаадын мэргэжилтдээс хvvхдийг хэтэрхий эрхлvvлэхгvй байх нь хамгийн чухал, хамгийн зангилаа болох юм гэж vзсэн байна. Сvvлийн vеэс маш олон эрдэмтэд, ганц хvvхдийн онцлогт зохицуулан "сайныг сурч, мууг орхих" vзэлтийг чухалчлан, ганц хvvхдээ зєв талаас хvмvvжvvлэхийг гэр бvлд шаардсан байна.