Хятадын эдийн засаг тvргэн хєгжиж, дэлхийжих хандаш эрчимжихийн хирээр хятад хэлний дєрвєлжин vсэг, дєрвєн аялга гадаадын сая олон хvний толгойг євдvvлж байсан ч худалдааны лут их аз тохиол нь тэднийг єєрийн эрхгvй хvчин чармайлт гаргах болгосон байна.

    Єнгєрсєнд англи хэл гол урасгал байж, Англи Америкийн хvмvvс эх хэлээрээ л аж тєрж чаддаг. Олон орны оюутан англий хэлний тооф шалгалтад сайн хэр бvтэмжтэй болохыг мєрєєдєж байсан бол єнєє энэ байдал нь аажмаар хятад хэл суралцахад хувилагдсан байна. Хятадчууд хятад хэлээр гадаадын компанид ажлаар хангагдах боломж маш их бєгєєд том компанид зэрэг дэвшмх нь маш тvргэн юм. Их сургуууль, арван жилийн сургуулнууд хятад хэлний хичээл эрхлэн явуулж, хятадын тооф гэж нэрэйгдсэн хятад хэлний тєвшнийг тогтоох шалгалтад орох хvний тоо тасралтгvй нэмэгдэж байна. Сvvлийн vеийн бvртгэлээс vзвэл, хятад хэлний тєвшнийг тогтоох шалгалт дэлхийн 36 орны 86 хотод явагдаж байгаа юм.

    Хятад хэлний єрнєл хамгийн хєгжvvн явагдаж байгаа нь Ємнєд Солонгос болно. Єнєє, Ємнєд Солонгосын 100 мянга гаруй оюутан Хятадын дотор газарт хятад хэл суралцаж байна. Дотооддоо хятад хэлний куурс дамжаа ч илт нэмэгджээ. Маш олон гэрийн ахмад хvvхэддээ англи хэл суралцуулахаас гадна хятад хэл сурхыг шаардаж байгаа юм.

    Европийн орноор жишээлж хэлэхэд Германд хятад хэлний єрнєл маш их гарч байна. Хятад хэл дэлхийн хvчирхэг хэл болох болно гэж маш олон мэргэжилтэн тєсєєлж байгаа юм. Ханзыг эзэмшихэд хэцvv учраас Англи хэлийг орлохыг нотолж чадахгvй хэдий ч хятад хэл Германд гvйлцээтэй тєрєл болсон байна. Зарим сургууль хятад хэлний сонгож сурах хичээл хангсан бєгєєд олон нутгийн насанд хvрэгсдийн боловсролын сургууль ч хятад хэлний хичээл эрхлэн явуулсан байна.

    Том том компани хятад хэлний ярианы багш урьж, хятадад илгээх ажилтандаа хичээллvvлдэг. Хэсэг хугацаанд хятад хэлний багш шаардагдах хэмжээ ихээр нэмэгдэж, Хятадын хариатад ажлаар хангах нєхцєл боломж олгосон байна. Хятадын жуулчлалын vйлс хєгжихийн хирээр хятад хэлний хєтєчийн дамжаа ч залгаа залгаагаар эрхлэгдсэн байна.

    Хятадын зах зээл Германд маш чухал юм. Европийн худалдааны анхдагч том тvнш болсоны хувьд ажил эрэхэд хятад хэл чадахгvй юм бол зохих саад бэрэхшээлд учирах болно. Франц, Итали. Испани хэл сонин биш, англи хэл нэн ч энгийн зvйл болсон, єнєє хамгийн моод байгаа нь хятад хэл юм. Германы маш олон том компанийн Хятадад зах зээлээ єргєтгєсєн туршлагаас vзвэл, єндєр зиндааны болон мэргэжлийн хvмvvсийг гаргавал Англи хэл тухайн нутагт нэвтрэхгvй юм, хятад хэл чадахгvй бол дотор газарт олон хvнд байдалд нуурлах болно. Ийм болохоор Семенс компанийн Хятадын зах зээлийг хариуцсан захирал Гайк лекц уншихдаа, хэрэв та англи хэлээр дэлхийд аялна гэдэг vзэл бодолтой байсаар байх юм бол цаг vеэс хоцорсон байна. Хятадтай наймай хийхэд хятад хэл эзэмшсэн чадвартан урих хэрэгтэй гэжээ.

    Хятад хэлний єрнєл Монгол улсад ч их гарч байгаа юм. 2003-2004 оны хооронд би єєрєє Монголд мэргжил дээшлvvлж байхдаа энэ байдлыг биеэрээ мэдэрсэн юм. Миний мэдэж байгаагаар их сургуулиас МИС, Багшийн дээд, хvмvvнлэгийн их сургууль, гэгэн их сургууль, Арван жилийнхээс Ию цай сургууль, 23-р сургууль, цаст сургууль зэрэг нь бvр хятад хэлний ангитай. Би єєрєє ч Монголд суугаа Солонгосын элчин сайдын яамны хvvхдэд хятад хэл зааж байсан юм. Гадаадын оюутны байрд хятадчууд олон учраас зарим монголчууд хvvхдээ дагуулж энд ирж хятад хэлээр хичээллvvлдэг. Монголын vндэсний радиогийн хятад хэлний ридакц болон Монцамээгийн хятад хэлний сонин дээр дадлага хийж байхад тэнд ажиллаж байгаа Монголын залуучууд хятад хэлийг маш сайн эзэмшсэн нь надад гvн сэтгэгдэл єгсєн юм.

    Нэрийг нь дурдахад Монцамээгийн Индараа, Бадрах, Цэнгэлмаа нар байна. 2004 он, Монголын vндэсний радиогийн хятад хэлний ридакцад шинээр элсэн орсон сувад, мандхай нар хятад хэлээр ажиллах хувьд хэнээс ч дутахгvй байлаа. Хятадын олон компани Монголын зах зээлд орохын хирээр Хятад хэл эзэмшсэн Монгол оюутан єндєр цалинтай ажлаар хангагдахад маш хялбар учраас нэн олон хvн хятад хэлний мэргэжлийг сонгосон байна. Монгол улс дах Хятадын компанид ажиллаж байгаа хятад монгол хэлний орчуулагч доор хаяж 200 долларын цалин авдаг. Сvvлийн жилvvдэд Хятад Монгол орны тогтоосон соёлын хэлэлцээрийн дагуу жил бvр монголын 200 шахам оюутныг Хятадад томилж адил бус мэргэжлээр суралцуулж байгаа юм. Энэ нь монголын залуучууд хятад хэл сурахыг зохих хэмжээгээр урамшуулсан байна.