Тvвдийн Єєртєє засах районы нутаг дахь эртний хvн тєрєлхтний бууруудын дотор Карогын соёлын буурь маш алдартай. Чандv сианаас 12 км зайтай Каро тосгоноос энэхvv эртний соёлын буурийг илрvvлсэн болохоор тvvнийг Карогын эртний хvн тєрєлхтний соёлын буурь гэж нэхлэж байгаа юм.

    Энэ бол Хятадын баруун ємнєд нутагт нэлээд сайн хамгаалан хадгалж байгаа, одоогоос 4700 жилийн ємнєх шинэ чулуун зэвсгийн vеийн соёлын буурь юм.10 мянган ам дєрвєлжин метр талбайтай энэхvv эртний соёлын буураас євс шавраар барьсан байшин болон чулуун ханатай байшингийн 31 буурь, бас нэг зуурийн буур жич олон тєрлийн чулуун зэвсэг, нарийлаг хицтэй чулуун зэвсэг нийт 7960 гаруй ширхэг олсон байна. Yvнээс гадна эндээс бас 360 гаруй ширхэг ясан зэвсэг, 20 мянга гаруй ширхэг шаазангийн хагархай олдсон нь Тvвдийн єндєрлєгийн балар эртний хvн тєрєлхтний vйлдвэрлэл амьдралын байдлыг хураангуйлан тусгаж, Тvвдийн архелогийн хоосон хуудасыг бєглєсєн байна. Карогын соёлын бvс нь орон нутгийн євєрмєц онцлогтой. Карогын эрхэм нандин соёлын буурь ингэж сайхан бvрэн бvтнээрээ хадгалагдан vлдсэн явдал нь Тvвдийн эрт дээр vеийн тvvхийн нууцыг судлан хайн шинжлэх, Хятадын баруун ємнєд нутгийн эртний vндэстний нvvдэллэсэн тvvхийг судлах, Тvвд болон Хатан голын сав газрын архелогийн соёлын хэлхээ холбоог судлахад бvр эрхэм нандин vнэ цэнтэй юм.Карогын буураас хорин км зайтайхан байгаа Бага Эндаагын буурь нь хэдийгээр Карогын буурийг бодвол орой шиг илрvvлсэн боловч, мєн одоогоос 3700 гаруй жилийн тvvхтэй болж байгаа бєгєєд нэг л соёлын хvрээ хэвцээнд харьяалагдах соёлын буурь юм. Эртний буурынхан соёлын агуулгаас авч хэлбэл, Карогын соёлоос ил тод дэвшсэн нь мэдрэгдэж байна.

    Лхас хотын умард дvvргэд, хотоос 5 км зайтай, Сера хийдээс холгvй газарт, Чюй гvнгийн соёлын буурийг илрvvлсэн юм. Энэ бол Лхас хотоос хамаг анх олдсон шинэ чулуун зэвсгийн vеийн соёлын буур мєн. Бас ч Чанду дахь Карогын буурийг олсоноос хойш, Тvвдийн нутагт эрдэм шинжилгээний болон туршин малтах хэлбэрээр илрvvлсэн шинэ чулуун зэвсгийн vеийн соёлын хоёрдох буурь болох юм. Чюй гvн буурийн он жил нь Карогийн буураас орой шиг бvрэлдсэн бєгєєд энэ бол Тvвдийн шинэ чулуун зэвсгийн vеийн оройхон vеийн євєрмєц онцлогтой соёлыг харуулсан буурь болох юм. /Пэрлаймаа орчуулав/