• Хятадын олон улсын радио• Бидний тухай• Нүүр хуудас
China Radio International
Хятадын мэдээ
Дэлхий дахинд
Эдийн засаг
Соёл урлаг
Спорт
Бусад мэдээ
  Тусгай булан
v Нийгмийн амьдрал
v Хятадын шинэ төрх
v Аялал жуулчлал
v Амьдралд тустай
v Цагийн урсгал
v Yндэстний цөөнх
v ШУ боловсрол
v Танин мэдхүй
(GMT+08:00) 2005-08-23 17:05:48    
Бээжингийн "Хv тvн"-гийн \гудамжин\ хєгжлийн тухай\нэг\

CRI

    Хvvчин Бээжинчvvд Бээжин хотын байршилыг дотор ес, гадар долоо, хааны дєрєв, хагалга ес, найман цэг, нэг том цаг гэж хуриангуйлан хэлдэг. Энэ нь яг Бээжингийн гадар хотон дотор дотор хоттой , дотор хот дотор хааны хоттой, гадар хот дотор хотын хоорондоо нааш цааш сvлжилдсэн том жижиг тоогvй олон гудамжаар холболдсон байдаг. Барилгын иймрхvv байришил нь дэлхийд ховорхон євєрмєц онцлогтой юм. "Хv тvн" нь Бээжин хотын ємєрмєц онцлог, "Хv тvн" байхгvй бол Бээжин байж чадахгvй, Бээжингийн онцлог ч байж чадахгvй гэж хэлж болох юм. Хэчнээн олон дусгалтай vйл явдал "Хv тvн"-д буй болж, хэчнээн олон нэрт бичгийн эрдэмтэд "Хv тvн"-гийн дєрвєлжин хvрээтэй гэр хороололд амьдарч ирсэн, амьдарч байгаа. Энд Бээжинчvvдийн хэлээд барахгvй vлгэр яриад барахгvй зоог дурсамжтай юм.

    Сvvлийн жилvvдэд хvvчин хотыг єєрчлєх хотжилтын байгуулалт тvргэсхийн хирээр хvмvvс єндєр єндєр орчин vеийн гоё сайхан давхар байшинд нvvж орохынхоо дагуу хэдэн арван жил амьдарсан тэр " жижиг гудамж, байшингийн дээвэр, алтан загасны сав, анарын мод" зэрэг дєрвєлжин хvрээтэй гэр байшингаа санаж хорогддог байна. Зарим ухаан мэдлэгтэй зvтгэлтэд хотын байгуулалт болон эртний нийслэлийн дvр тєрх хоорондын харилцааг таниж, "Хv тvн"-гийн соёл нь нээн хєгжvvлэх vнэ цэнтэйг танисан байна. Зарим бvрэн бvтнээрээ хамгаалагдаж ирсэн "Хv тvн"-г Бээжингийн єнгєрсний vзэмж баршилыг танилцуулах газар болгон аялал жуулчлалыг хєгжvvлж ирснээр "Хv тvн" гудамжууд нь гадаадын жуулчдын Бээжин хотын дvр тєрх болон Бээжинчvvдийн зан vйлыг ойлгох газар болжээ.

    Тvvхнээс аваад хэлбэл Бээжин хот буй болоод 3000 гаруй жилийн тvvхтэй болжээ. Монголчууд Юань улсыг байгуулснаас хойш Бээжин хотын байршил анх алхам бvрэлдэн бий боллоо гэж хэлэх ёстой . Шинжилгээ судалгаагаас vзвэл, гудамжийг "Ху тvн"гэж хэлэх нь монгол vгний "худаг " гэсэн vгнээс гаралтай гэдэг. Єнєє Бээжинд худагаар нэрлэсэн олон "хv тvн "гудамж байдаг. Жишээлбэл, "Сань янь жин" гурван худагт гудамж. "жин" гэлдг нь худаг гэсэн vг юм. "Сы янь жин" , дєрвєн худагт гудамж, "Да тянь жин", "Сяо тянь жин" Их бага худагт гэх зэргээр олон буй. Бээжинд "том хv тvн гурван зуун жар, жижиг хv тvн vснээс ч олон " гэдэг хууч vг байдаг. Зєвхєн энэ олон хv тvн гудамжийн нэрийдлээс аваад хэлсэн ч маш сонирхолтой байдаг . "Пи цай хv тvн", цай гэдэг нь тvлээ, "Ми ши хv тvн" аму будааы гэсэн vг, "Юу фан хv тvн" ургамлын тос боловсруулах гэсэн vг юм. Бас "Янь диянь" дасвны дэлгvvр,"Жян юу Сv", Цайны хv тvн, "Шао жиv хv тvн" архи нэрэх хv тvн гэх тvлээ тvлш, аму будаа, давас цай гэх зэрэг хvн ардын хоол хvнстэй шууд холбоотой зvйлийг худалдаж зарж байсан дэлгvvр юм уу тавьж байсан газрыг шууд тэр зvйлээр нь нэрийдсэн байна. Yvнээс гадна бас "Жинь гvэ хv тvн", "Инь ся хv тvн", "Тvн гуан хv тvн", "Тиэ мэнь хv тvн" гэх зэрэг алт мєнгє тємєрлєг эдлэл зарж байсан юм уу хийж боловсруулж байснаар нь нэрийдсэн байдаг. Бас малгайн хv тvн, алчууран хv тvн, гэрлийн хvн тvн, шvвгэн эшийн хv тvн гээд хvн ардын ємсгєл хэрэгслийн зvйлээр нэрлэсэн гудамж байдаг.

    Эдгээр тоо томшгvй олон хv тvн гудамжийн дотор гоё нэртэй гудамж байх бол уу? гэж хvмvvс сохирхож магад, байлгvй яахав. Бээжингийн Шинь жэ кєvгийн ємнє гудамжаар хойш явал нэг нарийхан гудамж байдаг. Энд " Бай хуа шэнь чv " гэдэг гудамж байдаг. Энэ нь" цэцэгийн сайхныг энд хараммуй " гэсэн агуулагтай юм.

    Уламжлал яриагаар бол Чин улсын Тэнгэр Тэтгэгч хааны vед цэцэг таригч энэ гудамжийн аманд "цэцгийн сайхныг энд хараммуй" гэсэн илэрхийлэл єлгєж байсан гэдэг. Бас зарим уламжлал яриагаар бол эрт дээр vед цэцэг таригч Жан овогтой эр эм хоёул энд цэцэг тарьж дєрвєн улиралд єнгийн цэцэг бадран дэлгэрдэг байснаар олон бичгийн хvн яруу найрагчид ирж сохирхдог байснаар єдрийн удаандаа "цэцгийн сайхныг энд хараммуй" гэсэн ийм сайхан нэртэй уламжлагдаж ирсэн гэдэг. \Yргэлжлэлийг дагаачийн дугаараас харна уу\
/Урангоо бэлтгэв/