Хvмvvс дорно єрнийг холбосо этний торгон зам байна гэдгийн мэдэхээс биш, монголын єндєрлєг болон Сибирийг холбосон тэмээний зам буюу цайны зам байна гэдгийг мэдэх хvн ховор юм.

     Энэ жил тавин зугаан настай Ден Жю Ган бол Євєр монголын зохиолчдын хорооны орлогч даргын тушаалтай мэрэгжлийн зохиолч юм. тэрээр Євєр монголын єєртєє засах раионы тєв хєх хотод тєрж єссєн бєгєєд хархан багаасаа аав ээжээсээ далан хар уулын хойт хормойгоос умарш vргэлжилсэн цай зєєдєг тэмээн жигийн зам байна гэж сонсч байжээ. Тэмээгээ хєтєлсєн худалдаачид єнєєдрийн хєх хотоос гараад монголын єндєрлєгийг даван сибир хvртэл, цаашлаад урал уул нууруудыг даван москвад ч хvрч байсан энэ зам тvvнийг сонирхолыг ихээхэн татдаг байжээ. Тэмээн замын хонхны дуу жингинэн сонсогдож байгаа мэт санагддаг байжээ. Тэрээр єнгєрсєн зууны далаад оноос эхэлж энэ замын тухай мэддэг нутгийн буурлуудыг сурвалжлан, энэ замын тухай бичиг материал цуглуулан тvvнээр сэдвэлсэн "тэмээчний хот", "тэмээний дуу", "тэмээний зам" гэх зэрэг олон зохиол бичиж улсын дотоодын уран зохиолын сэтгvvлд нийтлvvлсэн байна. єнгєрсєн зууны ерээд онд тэрээр " тэмээний зам" гэдэг кино зохиол бичиж, Чин Гvрний сvvлчийн vейн Хятадын умард нутгийн хамгийн том худалааны дvvс—Да Шен Кvйгийн мандал мєхєлийг харуулж зуугаад жилийн ємнєх Европ Азыг холбосон цайны замд гарсан янз янзын vлгэрийг харуулсан байна.

     Тэрээр энэ бvхнийг хийж бvтээхийг тєлєє ерээд оноос эхэлж унадаг дугуйгаар єлєн чоно мэт тал нутаг болон элсэн цєлийн дундуур арваад жил тэнэсэн байна. тэрээр Євєр монголын баруун нутаг болон Улаабухын элсэн цєлийг бараг бартал явсан байлаа. тэрээ Хятад монголын хилд тєєрч єлсч ундаасан, vvрийн цолмоноор зvг чигээ тогтоон байж замаа олж байсан удаатай. Тухайн vед цайны замыг дагаж хєгжин цэцэглэж байсан хот балгадыг нэг нэгээр нь сурвалжилсан байна. тухайн vейн тэмээний замыг нэрэлбэл У Чуань- хєх элгэн- Бай Линь Мяо-Жао Хе- Бугат-Євєр монголын нутагт байдаг Улаастай зэрэг газрыг нэрлэж болох юм байна.тэрээр Бээжн, Хєх хотын архевээс болон Франц, Япон, хуучин зєвлєлт холбоот улсын маш олон эрдэмтэдийн ярианаас ийм тэмээний зам vнэхээр байсан гэдгийг гэрчлэх олон баримт олж єнгєлцгєє хагартал баярлаж байсан унаатай. Тэр зам Хятадын тєв нутгаас умарш чиглэсэн уул нурууд элс манхан дунд тvvх болон хоцорчээ. Тэрээр хоёр мянган онд "Цайны зам" зам гэдэг гурван зуун мянган vсэгтэй номоо хоёр мянган онд Євєр монолын ардын хороонд хэвлvvлсэн байлаа.