Yзэсгэлэнт сайхан миний нутаг нэвтрvvлгийн шинэ дугаар та бvхэнтэйгээ золгож байна. намрын энэ vдэш та бvхэнтэйгээ сурважлагын булагаараа Євєр монголын Хєлvн буйр нутгийн ахмад зохиолч дорж гуайтай хийсэн ярилцлага сонсгохоор бэлтэглээ.

    Барга нутгйн ус шорой нь єн шимлэг байдагтай адилхан энэ нутагт тєрж єссєн хvн ард нь ч ой ухаан цэцэн цэлмэг байдаг билээ. ялангуяа vндэстний соёлын тєлєє насаараа зvтгэсэн барга ястны яруу туульсаас бид тэдний олноос хэдийдсэн ой билгийг хvндэтгэн бишрнэ.

     Дорж гуай 1931 оны хавар барга нутгийн жирийн нэгэн малчны гэрт заяажээ. Тэр 1951 онд ажилд орж, хєлvн буйрын Хайлар, Мориндаваа, Залан айл, болон Хянган аймгийн Улаанхот зэрэг газруудаар багшийн ажил хийж явжээ. 1957 онд Євєр монголын их сургуулийн монгол хэл уран зохиолын салбарт шалгаж оржээ.

     1972 оноос 1979 онуудод тэрээр хєлvн буйрийн єдрийн сонины редактороор ажиллаж, хожим нь тус аймгийн утга урлагийн холбоонд шилжин Хєлvн Буйр гэдэг уран зохиолын сэтгvvлийг єєрийн биеэрээ байгуулж, тус сэтгvvрийн найруулах хэлтэсийн эрхлэгч, дэд ерєнхий редактороор ажилласан байна. тэрээр хархан багаасаа энэ уран зохиолд дур бахтай байсан болхоор уран зохиолын сэтгvvлийн редакторын ажил нь тvvний урам бахыг сэргээсэн байлаа. тэр хєдєє орон нутгаас ирсэн хvмvvсийн олон мянган зохиолыг шилэн сонгож сэтгvvл дээр нийтэлж, уншигч болон зохиолчдын хооронд гvvрийн vvрэг гvйцтгэж явсан юм. бага балчин наснаасаа єнєчин єрєєсєн явж, амьдралын хатуу хvтvvг амсан эрт ухаарсан тэрээр амьдралд илvv хайртай байж, тvvнээс тvvсэн оюун билгийн шvvдрээр уншигч олноо баясгаж явсан байдаг юм.

     "Хєлvн Буйр" сэтгvvлийг байгуулах эхний vед зохиол элсэх, сэтгvvлээ зохиол тєлєвлєх, боруулхоос авхуулаад vсэг єрєх ажлыг хvртэл єєрєє хийж байсан байлаа. хvчир бэрэхшээлийг ялан тэвчиж тэр удалгvй "Хєлvн Буйр" гэдэг сайхан сэтгvvлийг уншигч олныхоо гарт хvргэсэн байлаа. тэрээр оюутан байхаасаа эхлэн зохиол бvтээл туурвьж, одоо болтол найруулал, задгай шvлэг, єгvvллэг, тууж, раман зэрэг олон сителээр зуун гаруй зохиол туурвьж нийтлvvлсэн байлаа. тvvний бичсэн "яруу эгшиг", "хvслэнгийн vг яргуй" зэрэг задгай шvлэг нь Євєр монголын єєртєє засах раионы ажнай хvлэг шангал хvртэж, сэтгэцний зохиол " цагаан нуурын салхи" нь уншигчдын дунд єргєн нєлєє тусгалтай болжээ. Тэрээр бас Оросын их шvлэгч Пушкины "ахмадын охин" зохиолыг монгол улсын шинэ vсгээс уйгаржин монгол бичигт хєрвvvлэн Євєр монголын уншиг олонтой золгуулсон байна.

     Гэргий нєхєр хоёр нийлж бvрэн бvтэн хороов бvтдэг гэдэгчлэн, дорж гуайн амьдрал ажил vйлэст тvvний гэргийн Чимгээ настаны дэмжлэг холббоотой байсан юм. Чимгээ гуай ч яруу найрагт хартай хvн байсан нь энэ сайхан алйыг онгод хєлєглєсєн айл болгосон гэлтэй. Дорж настан сvvлийн бе бас нэгэн роман бичин хэвлэлд шилжvvлэхээр бэлтгэж байгаа ажээ. пvрэв гаригт явдаг манай нэвтрvvлгээр та бvхэн Дорж Гуайтай хийсэн бидны ярилцлагыг хvлээн авч сонсоорой.