Юаний ханш ирэх жил их єєрчлєгдэхгvй гэж гvн цэнхэр нvдтэй Нобелийн шагналт эдийн засагч, Колумбын их сургуулийн профессор Роберт Манделл саяхан єндєрлсєн Хятадын Европын эдийн засаг худалдааны дээд зиндааны хурал дээр тєсєєлж хэлжээ. Тэрээр сэтгvлчид ярилцалга єгєх vед Хятад улс 1998 онд Азийн санхvvгийн хямралын vеэр юаний ханшийг хатуу барисан бодлогыг єндрєєр vнэлж, Хятад улс Ази тив тэрчилэн дэлхийн банк санхvvгийн хєгжилд хувь нэмэр оруулсан байна гэж хэлжээ.

     Нобелийн шагналт эдийн засагч, Колумбын их сургуулийн профессор Роберт Манделл Евро мєнгєн тэмдэгтийн загалмайлсан эцэг гэгддэг юм. Тэрээр валютын асуудал бол тvvний гэр орныхоо амьдралыг аргацаах сэдэв мєн гэж инээмсэглэн хэлэж байлаа.

     Юаний ханшийн хандашын талаар ярих vед, Хятадын валют анх ам доллартай харицаж байсан бол тун ухаалаг сонголт болох юм. Ам доллар 2002 он хvртэл чанга байр суурьтай байж, 2002 оноос эхлэн суларч эхэлсэн юм. 2004 оноос юаний ханшийг єсгєхийг шаардсан дуун ихдэхийг дагалдан зарим орон Хятадад дарамт vзvvлж эхэлсэн байна гэж Роберт Манделл vзсэн байна.

     Тэрээр хэлэхдээ, Хятад улс юаний ханшийг бариж байна гэснийг гэрчилэх ноттой баримт байхгvй байна. Зарим хvн юаний ханшийн системийг vгийсгэж байгаа нь олон хvн Хятадын єрсєлдєх хvчнээс олонх хvмvvс айснаас болсон юм. Хятадын єрсєлдєх хvчин нь олон улсын vйлдвэрлэх ажлын хvчний хvрээ хэвчээг дахин хуваасан байна. Хятадыг доромжилаж байгаагийн гол зорилго бол хятадын vйлдвэрлэсэн бvтээгдэхvvний vнийг єсгєж, хятадын vйлдвэрлэсэн бvтээгдэхvvнийг олон улсын зах зээл дээр єрсєлдєх хvчингvй болгохын тєлєє юм гэжээ.

     Юаний ханшийг тогтооход дахин ганц ам долларыг харахаа болж евро, ам доллар, иен, вон зэрэг мєнгєн тэмдэгтийг багтаасан олон тєрлийн мєнгєн тэмдэгтийг хараж, удирдалгатай хэлбэлзэлтэй валютын тогтолцоо хэрэгжvvлснээр юаний ханшийг ил тод байлгаж, дифляци, инфляцийн байдлыг ойлгоход хялбар болсон байна. Ингэснээр хvмvvсийн Хятадын эдийн засгийн хєгжилтэд эргэлзээтэй байсныг арилгаж чадсан байна гэж Роберт Манделл хэлээд, юаний ханшийг чєлєєтєй хєрвvvлж болох болгоход цаг хугацаа хэрэгсэх хэрэгтэй. Юанийг бvрмєсєн чєлєєтєй хєрвvvлэх гэвэл чадашгvй юм. Хэрэв чєлєєтєй хєрвvvлэхэд хvрвэл Хятадын эдийн засаг шооконд орох болно гэж илэрхийлжээ.

     Хятадын валютын єєрчлєлт 7-р сараас эхлэн одоо болтол юаний ам доллартай харицах ханш єсєхтєй, буурахтай байж, евро, иентэй харицах ханш ч ийм байдалтай байж ирлээ. Гэвч хэлвэлзэл нь тийм их биш юм. Юаний ханшинд єєрчлєлт оруулснаар хєдєє аж ахуйд зохих нєлєє vзvvлж, Хятадын улсын тодоодын vйлдвэрлэлийн нийт бvтээгдэхvvний нэмэгдэлд тийм их нєлєє болохгvй юм гэж Роберт Манделл vзсэн байна.

     Тэрээр цааш нь хэлэхдээ, Хятад улс бол том орон юм. Банк санхvvгийн стратег тогтоохдоо дэлхийн харааснаас гараа авч олон улсын валютын байгууллагын системд хамрагдан орож, тvvний нэг бvрэлдэхvvн хэсэг болсон байх хэрэгтэй. Иймээс валютын тогтолцоондоо єєрчлєлт хийхдээ, Азийн эргэн тойрны орнуудтай харилцаа хєгжvvлж, худалдааны орчин ахуйгаа сайжруулахыг бодсон байх хэрэгтэй гэж илэрхийлжээ. Ази тив нэгдмэл нэгэн мєнгєн тэмдэгт хэрэглэхийг биелvvлж чадах эсэх талаар тvvнээс асуусанд тэрээр болохгvй гэжээ. Удахгvй ирээдvйд Ази тив нэгдэмэл нэгэн мєнгєн тэмдэгт хэрэглэх бололцоогvй юм. Гэвч Азийн валютын бvс буюу хамтын нэгэн валютын бvс бий болох магад гэж тэрээр илэрхийлжээ.

     Хятад улс олон улсын эдийн засгийн тогтолцоонд цаашид нэгдэн орож, олон улсын валютын тогтолцоонд чухал vvрэг гvйцэтгэхийг тэрээр хvсэж, Хятад улст єргєн уудам хєгжих орон зай байх боловч одоогийн эдийн засгийн салбар дахь зарим асуудлыг омтгойлож болохгvй юм гэж сануулан хэлжээ.