Дэлхийн нурууд байрлаж байгаа Хятадын Түвдийн Өөртөө Засах Район нь далайн түвшингээс өндөр, агаар дутуу, нарны илч хурч тусдаг учраас олонхий малчид бүр нүдний өвчинтэй байдаг юм, үүнд нүд цийх өвчин их газар авч, тэдний ажил амьдралыг ихээр нөлөөлсэн байна. 1993 оноос эхлэн Түвдийн нэгэн сан Түвдэд "Хараа оруулах төсөл" гэсэн үйл ажиллагаа өрнүүлж, бараг 20 мянга шахам нүд цийх өвчинтэнд мэс засал хийж хараатай болгосон байна. Тэгвэл "Өнөөдрийн Түвд" нэьтрүүлгээр та бүхэнд энэ үйл ажиллагааг төлөвлөж зохион байгуулсан сан-Түвдэд туслах санг танилцуулах болно.

     Лахс хотын төвд, Будла ордны дэргэд нэгэн хоёр давхар байр байдаг юм. Энэ бол Түвдэд туслах сангийн төв байр болох юм. Тус сангийн нарийн бичгийн даргын орлогч ноён Апэй, Жинюань хэлэхдээ,

     Манай Түвдэд туслах сангийг 1987 онд байгууласан юм. Тус сангийг үүсгэн байгуулласан хүн бол их багш агсан 10-р дүрийн Банчин эрдэнэ болох бөгөөд өнөөгийн Улс Төрөөр Зөвлөлдөх Зөвлөлийн Бүх Хятадын хорооны орлогч дарга Апэй. Агванжигмэд болох юм гэжээ.

     Тэрээр хэлэхдээ, манай сангийн зорилго бол Түвдийн эв нарсаг нийгэм байгууллахд оршно. Сан маань засгийн газрын дэмжлэг туслалцатайгаар Түвдээр гол болгож, Хятадын Түвд районд олон төрлийн тус дэмжлэг үзүүлэх үйл ажиллагаа өрнүүлж, Түвдчүүдийн аж амьдралын чанарыг дээшлүүлдэг юм. Санг байгуулснаас хойш, нийт 200 сая гаруй юаний хөрөнгө мөнгөний туслалцааг соёл боловсрол, эрүүл мэнд, ядууг дэтгэж, гамшигт туслах, шинжлэх ухаан техник, эдийн засаг, багйль орчныг хамгаалах зэрэг салбарын 640 гаруй төсөлд зарцуулсан байна гэжээ.

     Манай нэвтрүүлгийн эхэнд ярьсан "Хараа оруулах" төсөл бол тус сангийн хэрэгжүүлсэн хугацаагаар хамгийн олон, үр дүнгээр хамгийн их, олон нийтийн хүрээлэлийг хамгийн их олсон төсөл болох юм. Төслийг хэрэгжүүлсэн эхний жилүүдэд голцуу гадаадын нүдний мэргэжилтэнгээр мэргэжилтний хэсэг байгууллаж будитай хараа оруулах мэс засал хийж байсан юм, тухайн газрын нүдний эмч нар хамт оролцож байсан юм. Үүний тухай тэрээр хэлэхдээ,

     1996 оноос 1997 оны хооронд, энэ төслийг хэрэгжүүлэх явцад, манай Түвдийн орон нутагд маш олон нүдний эмч бэлтгэн хүмүүжүүлсэн юм. Манай орон нутгийн эмч нар ч нүд циийх өвчинтэд хараа орууулах мэс заслын мэргэжилийг маш сайн эзэмшсэн байна гэжээ.

     1997 оноос эхлэн, "Хараа оруулах" төслийг Түвдын нүлний эмч болон Гадаадын мэрэгжилтэн хамтран хэрэгжүүлэх болжээ. Түвдэд туслах сан бас гадаадын сан, улсын дотоодын олон нүдний том нэмнэлэгүүдтэй хамтран олон удаагийн бэлтгэл күүрс зохион байгуулласан байна. Ингснээр нүд цийх өвчинтэд хараатай болгох мэс заслын зарим мэрэгжил нь улсын дотоодод тэргүүн байранд орсон байна. Энэ төсөлд Түвдэд туслах сан нь 85 сая юаний мөнгө гаргаж, бараг 20 мянган нүд цийх өвчинтэд хараатай болгох мэс засал хийсэн байна. Үүний тухай Апэй. Жинюань хэлэхдээ,

     Ийм олон хараагүйчүүдэд мэс засал хийж, хараатай болгосон тул энэ нь эвчинтний гаслан зовлонг арилгааснаар барахгүй бас тэдний гэр бүл, чинагшлабал нэгэн бүс нутгийн эдийн засгийн хөгжилд маш их үүрэг гүйцэтгээсэн юм, иймээс энэ иөсөл нь олон түмэн болох олон шатны засгийн газрын маш их дэмжлэг утслалцааг олж байна гэжээ.

     Түвдэд туслах санг нь улсын дотоодын дэмжлэг туслалцаа, хөрөнгө мөнгөний дэмлэгийг олсноор барахгүй бас олон улсын найрсаг байгууллаг, сангтай хамтран Түвдэд туслах үйл ажиллагаа өрнүүлсэн байна. Үүний тухай Тэрээр тайлбарлаж хэлэхдээ,

     Манай сан эх эцэс нэг л зарчмийг баримтладаг юм, энэ юу вэ гэвэл манд тус дэмжлэг үзүүлэх нөгөө этгээд маань ямарч нөхцөл дагалдуулж болдогүй, үнэ түлбэргүй туслах хэрэгтэй юм. Олон жилийн турш, манай сан дэлхийн маш олон найрсаг байгууламж, хамт олон болон хувь хүнтэй харилцан итгэлцсэн харилцаа холбоотой байж, тус дэмжлэг үзүүлэх төсөл нь маш сайн үр дүнд хүрсэн юм гэжээ.

     18 жилийн турш, Түвдэд туслах сангийн хурамдуулсан 200 сая буяны мөнгөний дотор улсын дотоод болон гадаадынхын тус бүр хагас хувь эзлэж байга юм байна. \Г. Сайн-Өлзий бэлтгэв\