Монгол улс бол БНХАУ-ын хамгийн чухал хөрш орон болно. 1949 оны 10-р сарын 16-нд Хятад-Монгол хоёр орон дипломат харилцаа байгуулж хоёр орны түүхийн шинэ үеийг нээсэн байна. Хоёр орны хооронд уламжлалт харилцаатай билээ. Одоо хоёр талд улс төрийн талаар шийдвэрлэгдээгүй ямар ч асуудал байхгүй.

      Хх зууны 90-ээд оны эхээр олон улсын харилцаанд өөрчлөлт гарснаас нааш, түүхийн шинэ нөхцөл доор Хятад-Монголын харилцаа ч ихээхэн хөгжсөн байна. Хятадын Төрийн Зөвлөлийн ерөнхий сайд Ли Пэн, Монгол улсын ерөнхий сайд П.Жасрай нар 1994 оны 4-р сарын 29-ний өдөр Улаанбаатарт гарын үсэг зурсан "БНХАУ, Монгол Улсын найрсаг харилцаа, хамтын ажиллагааны гэрээ" бол хоёр орны харилцааны түүхэн дэх цаг үеийг заагласан үйл явдал болж, шинэ эриний Хятад-Монголын найрамдал хамтын ажиллагааны харилцааг хуулиар баталгаажуулж, хоёр орны харилцаа урт хугацаагаар тогтуун, эруулээр хөгжихөд улс төрийн суурь тавьж, хоёр орны хоорон дахь бүх талын ажлуудыг зохицуулж шийдвэрлэх үндсэн зарчмыг тогтоож өгсөн байна. Үүний суурин дээр Хятад-Монгол хоёр орон хил тогтоох ажлаа урагштай дуусгаж, хоёр орны найрамдалт хөршийн харилцааг улам эрчимжүүлэн бэхжүүлсэн байна. 1998 оны 12-р сард Монгол улсын Ерөнхийлөгч Н.багабанди Хятадад, 1999 оны 7-р сард Хятад Улсын дарга Зян Зэминь Монгол улсад айлчилсан явдал нь хоёр орны харилцааг шинэ шатанд гаргаж, Хятад-Монгол хоёр орон 21 зуунд хандсан урт хугацааны тогтвортой, эрүүл, харилцан итгэлцсэн найрамдалт хөршийн харилцааны чиглэлийг тодорхойлсон байна. Сүүлийн жилүүдэд Азийн орнуудын хоорон дахь эдийн засаг худалдааны хамтын ажиллагаа нэмэгдэхийн хэрээр Хятад-Монгол хоёр орны эдийн засаг, худалдааны хамтын ажиллагаа ч түргэн хөгжиж, одоо Хятад нь Монгол улсын худалдааны нэгдүгээр түнш болоод байна. Хятад орон одоо баруун бүсийн хөгжлийг түргэтгэх стратегийг хэрэгжүүлж байна. Энэ нь Хятад-Монголын эдийн засаг худалдааны хамтын ажиллагааны хөгжилд нэн таатай түүхэн завшаан болох бөгөөд шинэ эрч хүч өгөх юм. Энэхүү өгүүлэлд Хятадын баруун бүсийг хөгжүүлэх ба Хятад-Монголын эдийн засаг, худалдааны хамтын ажиллагаанд үзүүлэх нөлөө болон Хятад-Монголын эдийн засаг худалдааны хамтын ажиллагааг түргэн хөгжүүлэх зэрэг асуудлыг хөндөв. Хятадын засгийн Газар баруун бүсийг хөгжүүлэх стратеги хэрэгжүүлж 5-10 жилийн хугацаанд баруун бүсийн дэд бүтэц, экологийн орчны бүтээн байгуулалтыг огцом ахиулж, шинжлэх ухаан технологи, өвөрмөц эдийн засаг, давуу талт аж үйлдвэрийг нэлээд хөгжүүлж, өөрчлөлт нээлттэй бодлогын шинэ байдал бий болгож, ард түмний амьдралыг мэдэгдэм сайжруулж, улам цаашид хөгжүүлэх сайн суурь тавьж өгнө. Хятадын баруун бүсийг хөгжүүлэх стратегийг хэрэгжүүлэх нь Монгол улсын хөгжил ба Хятад-Монголын эдийн засаг, худалдааны хамтын ажиллагаанд нэлээд их нөлөө үзүүлэх нь дамжиггүй.