Хятадын хэдэн мянган жилийн уламжлалт соёлд багшийг хүндэтгэн боловсролыг дээжлэх уламжлал нь өнө эртний түүхтэй төдийгүй өнөө ч гэсэн гол урсгал болсоор билээ. Эртний гүн ухаантан Шюйнзы түүний боловсролын онолд багш нарыг бүх нийтээрээ хүндэтгэхийг санаачилсан юм. Тэбээр "багш нарыг хүндлэх" хийгээд улс орны мандал доройтол, хууль зүйг хэрэгжүүлэх буюу хүчингүй болох, хүний санааны сайн ба муухайтай холбон өгүүлсэн байдаг. Хятадын эртний боловсролын тухай анхны өгүүлэл "Шюежи"-д багш нар эзэн хаантай адилхан хүндэтгэгдэх зэрэг хэргэмтэй бөгөөд сайд түшмэл болон харц ард шиг хаан эзэнд бараалхах хэрэггүй гэж тодорхой дурдсан байдаг. Энэ нь Шюйнзийн үзэл санааг залгамжлан хөгжүүлж, улс төр болон боловсролын талаас багш нарыг хүндэтгэхийг чухалчилсан байна.

    Тан гүрний үеийн уран зохиолч Хань Юйгийн бичсэн "Багшийн өгүүлэхүй" бол Хятадын боловсролын түүхэнд багшийн тухай тодорхойлсон анхны нэрт бүтээл юм. Хань Юй уг бүтээлдээ: "Багш хэмээгч ёсыг уламжлагч, сургал хүртээгч, төөрөгдлөөс гаргагч булай" гэж багшийн үүрэг хариуцлагыг харьцангуй өндөр хэмжээгээр үнэлсэн бөгөөд хойч үеийн хүмүүст ихээхэн нөлөөлсөн байна. Хорин нэгдүгээр зууны өнөөдөр ч хүмүүс мөн л түүнийг ашиглан багшийн гүйцэтгэх үүрэг хариуцлагыг тайлбарладаг байна.

    Багш сурагч ямагт эцэг хөвүүн мэт дотно байдаг болохоор эртний хүмүүс: "Нэгэн өдрийн багш, насан туршийн эцэг" гэдэг. Эртнээс өнөөг хүртэл, багш сурагчийн харилцаанд багшаа хүндлэж, сурагчаа хайрлах үлгэр жишээ зөндээ байдаг. Эртний сурган хүмүүжүүлэгч Күнзы өөрийн сурагч, ялангуяа сурлага сахилга сайтай сурагчиддаа маш хайртай байжээ. Түүний сурагч нь өвчилбөл биеэрээ гэрт нь очиж эргэж үздэг аж. Түүний Янь Юань гэдэг сурагч нь өвчилж зул бусаар нас барсанд Күнзы туйлын ихээр эмгэнэн шаналсан байна. Күнзы ч сурагчдынхаа хайр хүндэтгэлийг асар их хүртэн, түүнийг нас барсны дараа сурагчид нь 3 жил дараалан гашуудал илэрхийлж, төрсөн эцэг шиг аугаа их энэрэлт багшдаа гүн хүндэтгэлээ дэвшүүлсэн байна.

    "Модыг ургуулахад арван жил, хүнийг хүмүүжүүлэхэд зуун он" гэдэгчлэн боловсрол бол нэгэн урт хугацаа шаардагдах том төсөл, багш нарын зарцуулах нөр их хөдөлмөр нь тодорхой хэмжээгээр нэгэн улс орны ирээдүйг шийдэж байдаг. "Боловсролыг дээжлэх" нь зөвхөн багш нарын цалин хөлсийг нэмэгдүүлэх дээр л биш, нэн чухал нь бүх нийтээрээ анхаарал хандуулж, хүчин чармайлт гарган, боловсоролыг үнэнхүү дээшлүүлэх явдал болох юм.（ "Солонго" сэтгүүлээс буулгав）