Хятадын баруун өмнөд нутагд байдаг Гуй жөү мужийн Би же район бол уулдаа нэрд гарсан ядуу уулархаг район байсан юм, эндхий 60 хувийн хүн нь идэхдээ ч зөвгүй гэдэс чатгалан биш байсан бөгөөд бараг хагас хувийн хүмүүс нь бичиг үсэг танихгүй байсан юм. Гэтэл өнөө, 1988 оноос хойш, НҮБ-ын холбогдох байгууламж үүнийг хүн түрэлхтний оршин суухд зохицохгүй газар гэж байсан тухайн газрын ард иргэд хүн төрөлхтний оршин суух болон хөгжлийн хачин сониныг бүтээсэн байна. Өнөө тус районы эдийн засгийн нэмэгдлийн дундаж хурд бүх мужийн дундаж төвшингээс өндөр болсон бөгөөд ядуу хүн ам нь 4 саяаас бураад 600 мянга орчим болсон байна. Ийм хачин сонирхолтой байдал хэрхэн үүссэн юм бэ ? Би энэ удаагийн эдийн засгийн шинэ дугаараар та бүхэнд энэ бүхэн яаж үүссэн тухай танилцуулах болно.

     "Хүн нь ядуу, газар нь эх баялагаар хумс, орчин ахуй нь эрэс хатуу" гэдэг бол Би жегийн тухай үнэн бодитай дүрслэл болох юм. Эндхийн газар талбайн 90 хувиас дээшх нь уулархаг район болох бөгөөд нэг хавтгай дөрвөлжин километр бүрд 200 гаруй хүн багтаж байдаг юм байна. Асар их хүн амын дарамт, ховор хумс газар нутгын эх баялаг болон зүй зохисгүй атар хагалварлалтын арга хэлбэр зэрэг нь эндхий уулдаа ч доруй буурай байсан эклогийн орчин ахуйг нэн муу болгож, тухайн газар аж төрж байгаа 36 үндэсттэн оршин тогтнох үндсэн нөхцөл болзлоо алдах заналхийлалд нүүлэсэн байна.

     Хувьралт бол 1988 оноос эхэлсэн юм. Тухайн үед Гуй жөү мужийн намын хорооны нарийн бичгийн дарга байсан Ху Жиньтао Би же районд "Ядуурлыг буруулах, эклогийн бүтээн байгуулалтын туршилтын район байгуулах" гэсэн санал дэвшүүлсэн юм. Энэ санал бодол нь төв засгийн газрын дэмжлэгийг олж, тухайн жилд нь туршилтын районыг албан ёсоор байгуулсан бөгөөд "ядуурлыг буруулах, эклогийн бүтээн байгуулалт хийх, хүн амын өсөлтийг хяналттаа авах" гэсэн ураин доор тухайн газрын эрэс хатуу оршин тогтнох орчин ахуйн байдлыг хувьруулах гэсэн байна.

     Мөн энэ жилд нь 8 ардчилсан нам бүлгийн төв хороо, Бүх Хятадын үйлдвэр худалдааны холбоогоор бүрэлдсэн "Төв хорооны оюун ухаанаар алас хол хязгаар районыг дэмжих мэрэгжилтний зөвлөхийн хэсэг"-ийг байгуулж, Би же районы ядуурлыг буруулах ажлаа эхлүүлсэн байна. Зөвлөхийн бүрэлтгүүнд нүүс, цахилгаан эрчим хүч, химийн аж үйлдвэр, хөдөө аж ахуй зэрэг талын мэрэгжилтэнээр бүрэлдсэн юм байна.

     Одоо 19 жил өргөрлөө, Тухайн газрын тариачны цэвэр оролго бараг 11 дахин өссөн байна. Ядуурлыг буруулах анхны зорилгоо биелүүлсэн байна. Хятадын нэрт эдийн засагч, Хятадын ардчилсан холбооны төв хорооны хүндэт дарга, Би же туршилтын районы мэрэгжилтний зөвлөхийн хэсгийн дарга Ли Инин танилцуулж хэлэхдээ,

     Тухайн газрын тариачдын орлогыг дээшлүүлэх бол манай ямагтын анхаарч байгаа асуудал болох юм. Бараг ардчилсан нам бүлэг болгон тухайн газард дэмжин туслах арйон авсан байна. Жишээлвэл, хүнсний ногоо тарих, ус татах, мал тэжээх зэрэг. Эв найрсаг нийгэм зохицуулан байгуулах гэдгийн ихэнхий агуулаг нь тариачдийн амьжиргааны төвшинг үргэлжлэн дээшлүүлэх явдал болно. Бид Би жегийн туршилтийн районаас яавал сая ядуу районд ядуурлыг буруулах болон эклогийн бүтээн байгуулалтыг сайн хийж чадах вэ гэдгийг олж харсан байна гэжээ.

     Сүүлийн хоёр жил тухйн орон нутгийн амьдрал үнэхээр сайн болсон байна. Жөү гуан фэйгийн нэг гэрээр жишээлхэд, ядуурлыг буруулах төслийн дагуу тэжээсэн үниэгээс татаж хэлхэд жилдээ 2000 гаруй юаний оролготой, гүлэмж зэрэг шинжлэх ухаан техникийн аргаар тарьсан сайн соортын эрлисжүүлсэн эрдэнэшиш болон төмс зэрэг нь жилдээ бас 3000 гаруй килгерам ургац авдаг юм байна. Үүний зэрэгцээ хүү болон хүү бэр нь гадна газар ажил хийгээд жилдээ бас 10 мянга шахам юаний орлготой юм байна.

     Одоо үнэхээр адилгүй болжээ. Зам нэвтэрлээ, устай боллоо, цахилгаантай ч боллоо. Мэрэгжлийн хүмүүс тэтэнд шинжлэх ухаанчаар тариа тарих, мал тээжээх гээд олон зүйл жаасан юм. Залуучууд нь бусад газар явж мөнгө олсоноор барахгүй техник мэрэгжил ч сурсан байна.

     19 жилийн турш, Ардчилсан нам бөлгийн төв хороо болон Бүх Хятадын аж үйлдвэр худалдааны холбоо Би жед 300 сая юаний хөрөнгө оруулж, 80 гаруй төслийг зохион байгуулж, шууд 70 сая юаний хөрөнгө оруулж, давхацсан тоогоор 8600 гаруй боловсон хүчнийг бэлгэн сургаж, 10 мянга гаруй хөдөлмөр хүчнийг гадана газар явуулсан байна.

     Улс Төрөөр Зөвлөлдөх Зөвлөлийн Бүх Хятадын Хорооны гишүүн, Хятадын тариачин ажилчны ардчилсан намын төв хорооны нийгмийн үйлчилгэний хэлтсийн дарга ноён Жиао пин хэлэхдээ,

     Бид Би же районд ядуурлыг буруулах болон засаг төрийн үйл хэрэгд оролцох явдлыг харилцан уялдуулж, Би же районы ядуурлыг буруулах явчад улс орны орчин үеийн бүтээн байгуулалтын явчад гарсан асуудлыг санал төсөл болгон их хуралд дэвшүүлж, үүний улмаас энэ асуудлыг зохицуулсан байна. Энэ нь төр улсын үйл хэрэгд оролцох намын үүрэг чадлыг харуулсан байна гэжээ. \Г. Сайн-Өлзий бэлтгэв.\