Хамтран ажиллаж цөмийн аюулгүй байдлын сорилтод хандах ёстой

      Цөмийн аюулгүйн асуудлаарх дээд уулзалт орон нутгийн цагаар 12-ны өдөр АНУ-ын Вашингтонд нээгдэж, Хятад улсыг оролцуулсан 47 орны удирдагч буюу төлөөлөгч тэрчлэн НҮБ, ОУАЭХА, Европын Холбоо зэрэг олон улсын болон бүс нутгийн байгууллагуудын хариуцлагатай хүмүүс хоёр хоног болох энэ дээд уулзалтад оролцож байна. Холбогдох мэргэжилтэн манай радиогийн сурвалжлагчид ярилцлага өгөх үед, олон улсын хамтын нийгэмлэг хамтын ажиллагаагаа эрчимжүүлж, цөмийн аюулгүйн сорилтод хамтаар хандах ёстой гэж үзсэн байна.

     Холбогдох тал цөмийн аюулгүйн асуудлаар олон талт дээд уулзалтыг анх удаагаа зохион байгуулж байгаа болно. Энэ уулзалтаар цөмийн терроризмын заналхийлэл, олон орон болон олон улсын хамтын нийгэмлэгийн аргацаах арга барил, ОУАЭХА-ын цөмийн аюулгүйн салбар дахь үүрэг зэрэг агуулгаар гол хэлэлцэх болно. Дээд уулзалт өндөрлөх үеэр албан мэдээ болон ажлын төлөвлөгөө нийтэлнэ.

     Энэ дээд уулзалт болж байгаа нь олон улсын хамтын нийгэмлэг цөмийн заналхийллийг дээд хэмжээнд чухалчлан үзэж, олон улсын хамтын ажиллагааг эрчимжүүлэн, цөмийн терроризмоос сэргийлэх гэсэн эрэл хүслийг харуулж байна гэж Хятадын Олон улсын судалгааны газрын Зэвсэг хураах судалгааны төвийн захирал Тэн Жяньчүнь үзсэн байна. Тэрээр хэлэхдээ,

     Олноороо бүр цөмийн заналхийлэлд тулгарч байна. Америк гэсэнгүй, Хятад улс гэсэнгүй бүхий л дэлхийгээрээ цөмийн заналхийлэлд тулгарч байна. Энэ бол олон улсын хамтын нийгэмлэгийн хамтын ажиллагааны үндэс суурь мөн, энэхүү үндэс суурьтай байгаа нь нэн нягт хамтын ажиллагаа хийлгэж, цөмийн нэвчилт, цөмийн материалыг хулгайгаар хил давуулах, цөмийн материалыг хулгайлах буюу цөмийн материал террорист этгээдийн гарт орж, хот, байгаль орчин, эд агуурс, хүний биед заналхийлэл учруулахаас сэргийлж чадна. Энэ бол энэ дээд уулзалтын гол зүйл мөн гэж би үзэж байна гэжээ.

     Цөмийн цахилгааны аж үйлдвэрийн түргэн сэргэн хөгжихийг дагалдан, цөмийн материал, цөмийн техникийг олон улсад өргөн хэрэглэх болж, цөмийн материалыг түгээн дэлгэрүүлэх болон алдах эрсдэл ихэсч байна. Үүний зэрэгцээ, олон улсын аюулгүй байдал өдөр ирэх тусмаа будлиантай болж, террорист этгээд болон үндсэн дамнан гэмт хэрэг үйлдэгч байгууллага ч цөмийн материалыг олж аван хууль бусаар зөөвөрлөх тэрчлэн цөмийн террорист ажиллагааны эрсдэлийг анхаарахгүй байж болохгүй юм.

     Сүүлийн жилүүдэд, олон улсын хамтын нийгэмлэг цөмийн аюулгүй байдлыг эрчимжүүлэх талаар идэвхтэй хүчин чармайлт гаргаж, "цөмийн материалыг хадгалах конвенц" тэрчлэн түүнд өөрчлөлт оруулах төсөл, "цөмийн терроризмын үйл ажиллагааг хориглох олон улсын конвенц" зэрэг хуулийн баримт бичгүүд боловсруулсан байна. ОУАЭХА цөмийн аюулгүйн төлөвлөгөө боловсруулж, НҮБ-ын Аюулгүй зөвлөл холбогдох тогтоолыг батлан, олон улсууд арга хэмжээ авч, цөмийн зэвсэг зэрэг үй олноор хөнөөх зэвсэг тэрчлэн түүний материалын террорист этгээдийн гарт орохоос сэргийлэхийг шаардсан байна.

     Цөмийн эрчим хүч хөгжүүлж байгаа том орон болсны хувьд, Хятад улс цөмийн аюулгүй байдлыг батлах талаар үр ашигтай арга хэмжээ авч, цөмийн аюулгүй байдлын тухай нэлээд боловсронгуй хууль дүрэм, хяналтын систем байгуулсан байна. Хятад улсын Дарга Хү Жиньтао энэ дээд уулзалт дээр, олон улсын аюулгүй байдлын байдалд чиглүүлэн, Хятад улсын цөмийн аюулгүйн асуудлаарх бодлого практикийг танилцуулж, олон улсын хамтын нийгэмлэгийн хамтран ажиллаж цөмийн аюулгүй байдлын сорилтод хандах тухайн Хятадын зорилтыг дэвшүүлжээ. Энэ бол Хятадын удирдах хүмүүс цөмийн аюулгүйн асуудлаар анх удаа өөрийн үзэлтээ илэрхийлж байгаа болно. Хятад улс олон улсын цөмийн аюулгүйн салбар дахь хамтын ажиллагааг эрчимжүүлэх талаар хувь нэмэр оруулахад бэлэн байна гэж Хятадын Олон улсын судалгааны газрын Зэвсэг хураах судалгааны төвийн захирал Тэн Жяньчүнь цохон тэмдэглэжээ.

     Тэрээр хэлэхдээ, бид ОУАЭХА-т нэгдэн орж, "цөмийн зэвсгийг түгээн дэлгэрүүлэхгүй байх тухай гэрээ" зэрэг олон улсын механизмыг оролцуулсан цөмийн салбарын бүхий л гэрээ, тохируулалтад нэгдэн орсон. Иймээс Хятад улс энэ талаар чухал үүрэг гүйцэтгэх хүчин чадалтай юм гэжээ. \Гэрэлт орчуулав\