Жангар хийгээд жангарчид...

     Зам зуураа Жиринтэйн Улаадай гэх баатартай тааралдж түүнд хорлогдчихдог байна. Өнөө Улаадай нь Хаан Сийрийн хувцас хунарыг өмсөөд Мөндөл гоо гэх Хаан Сийрийн өндгөн сүйт бүсгүйтэй хуримлахаар явна. Яг энэ үед нь Жангарын нутгийн Алтан цээж Баавай гэх баатар болсон бүх явдлыг мэдээд, Жангарын зээ хөвгүүн зам зуураа хүнд хорлогдсон байна гээд Араг улаан Хонгор баатрыг араас нь мөрдүүлнэ. Хонгор баатар арван жил болсон арваалжны мөр мөрдөөд, хорин жил болсон хорхойн мөр мөрдөөд, Хаан Сийр бодон дээр хүрч, үдэд хүрдэггүй үен цагаан эмээ өгч, хоногт хүрдэггүй хонин цагаан эмээ түрхээд амьдруулж аваад, Улаадайн ардаас нэхэж дайснаа дарж, заяаны сүйт Мөндөл гоотойгоо нийлж, Жангарын нутагт ирж найр наадмаа хийгээд нутаг усандаа эргэж харьдаг байна. Жангарын туулийн хамаг ид шидтэй, сонирхол татдаг зүйл нь бол хэл хэллэг, шүлэг холболт дээр байдаг. Ганц нэгхэн үйл явдлыг олон мөрөөр шүлэглэсэн байдаг. Жишээлбэл:

Газар дээр ганцаараа хоцорсон
Орчлон дээр өнчин үлдсэн
Хар арслан хааны хөвүүн
Ханцан болсон бууралтай
Хаан Сийр хөвгүүн
Хаан Жангар нагац нартаа од суу
Мөнгөн хааны нутагт хүрч
Мөндөл гоотой өргөөлсүй гээд
Зуун жил өмсөвч
Зуузайгаараа элдэггүй
Түмэн жил өмсөвч
Түрийгээрээ элдэггүй
Тангад улаан госоо
Татан түлхэн өмсөөд
Хээ гоод өмсдөг
Хэдэн давхар ловцоо
Дотор талдаа өмсөөд
Хариу жилд нь хатаагаад
Ирүү жилд нь ирлэсэн
Алмас болд илдээ
Баруун ташаа дээрээ
Батлас хийгээд төдгөлөв
Зуун тэхийн эврээр
Залгаж зүүгээд хийсэн
Ерэн тэхийн эврээр
Ирлэж сийлээд хийсэн
Идэр шар саадгаа
Дал дээрээ агсав.
Хашилгатын эхэнд явсан
Ханцун болсон буурал хүлгийг авчраад
Хөдөөгөөр хэмжээд хийсэн
Хөвгөр цагаан тохмыг
Хорин дөрвөн нуруунд нь
Хотойтол тохоод
Уулаар үлгэрлээд хийсэн
Ур шар эмээлийг
Уужим сайхан нуруунд нь
Үмхүүлэн тохоод
Наян царын арьсаар
Найг нь олж гөрсөн
Хавтгай хар хударгыг
Хоор татаж ирээд
Хоёр овоо ясыг
Даруулан хударгалаад
Далан царын арьсаар
Далан цохиод гөрсөн
Дөрвөн их олонг
Найман хавсны заагийг олж татаад
Яргай модон иштэй
Яшил торгон сагалдрагатай
Айрстын хар товорцгоо
Баруун чигчээхэйдээ өлгөөд
Мордоод гүйлгээд явав гэнээ... Энэ мэтээр зөвхөн зэр зэмсгээ агсаад, морь унаагаа эмээллэж тохоод аян замд гарах үйл явдлыг ингэж нарийн дүрсэлж шүлэглэсэн байдаг.

     Жангарыг цээжилснээр миний хэл хэллэг сайжирч, үгсийн сан маш баялаг болж ирсэн.